8 leków, których nie możesz łączyć z alkoholem
Wiedza o tym, których leków nie powinno łączyć się z alkoholem bardzo się przydaje – szczególnie tuż przed i w poranek po imprezie. Dlaczego? Bo niestety, ciągle dla wielu osób dobra impreza = procenty 🥂. I to zwykle nie małe i w niemałych ilościach. A alkohol nie jest substancją obojętną dla naszego organizmu – i oprócz wywoływania skutków ubocznych w postaci kaca, może wchodzić w interakcję z lekami. No, ale może te kilka tabletek na katar, albo 2-3 saszetki środka na przeziębienie, to w zasadzie tak mało, że można udawać, że się ich nie wzięło??? 🤔 Eh… dużo mam do wyjaśnienia w tej kwestii, więc lećmy z tym łączeniem leków z alkoholem.
Kiedy alkohol + leki* nie są dobrym połączeniem?
Wiedza niepodparta przykładem, nie ma MOCY sprawczej, dlatego w tym wpisie przygotowałem dla Ciebie imprezowy niezbędnik, czyli listę kilku najpopularniejszych leków, których bezwzględnie nie można łączyć z alkoholem. Na początku wplatam nieco teorii, żeby ułatwić Wam zrozumienie, dlaczego robię w tym temacie tyle szumu. Jeśli czytasz ten wpis na szybko – przejdź od razu do drugiej części, gdzie znajdziesz konkret przykłady leków, których nie możesz łączyć z alkoholem.
*W tym wpisie skupiam się TYLKO na lekach bez recepty.
**Zaznaczę tylko, że wpis dotyczy okazjonalnego picia alkoholu, a nie przypadków alkoholizmu, gdzie te wzajemne oddziaływania lek-alkohol mogą wyglądać inaczej niż w omawianych tutaj przypadkach.
***
Co dzieje się w naszym organizmie po wypiciu alkoholu?
Po wypiciu alkohol bardzo szybko wchłania się do krwioobiegu – już nawet po 5-10 minutach od spożycia można stwierdzić jego obecność we krwi. Część alkoholu rozkłada się już w żołądku w pod wpływem obecnej tam (w niewielkich ilościach, ale jednak) dehydrogenazie alkoholowej (ADH).
Ale i tak większość alkoholu ulega metabolizmowi w wątrobie – również dzięki temu samemu enzymowi – ADH oraz enzymom cytochromu P450. Dehydrogenaza alkoholowa przekształca etanol do toksycznego dla człowieka aldehydu octowego.
Z kolei aldehyd octowy pod wpływem innego enzymu – dehydrogenazy aldehydowej – ulega dalszej przemianie do kwasu octowego, a ten dalej do obojętnych dla nas dwutlenku węgla i wody. Pozostała część alkoholu, która nie uległa przemianom zostaje wydalona w niezmienionej postaci z moczem lub wydychanym powietrzem.
* Wątek z gwiazdką. W momencie, gdy etap przemiany aldehydu octowego do kwasu octowego zostałby zaburzony doszłoby do jego nagromadzenia się w różnych organach i ich uszkodzenia. Taka sytuacja może mieć miejsce na skutek interakcji alkoholu z niektórymi lekami np. disulfiramem (wykorzystywanym do leczenia alkoholizmu), pochodnymi sulfonylomocznika, ketokonazolem (wszystko to leki na receptę). To tzw. reakcja disulfiramowa. Objawia się nudnościami, wymiotami, bólem głowy, drgawkami, wzmożoną potliwością i zaczerwienieniem skóry.
***
Dlaczego na każdego z nas alkohol działa inaczej?
Myślę, że wielu z nas doświadczyło tego, że jedni mają tzw. „mocną” a inni „słabą głowę”. Skąd to wynika? A stąd, że spożycie tych samych ilości alkoholu przez różne osoby najczęściej wywołuje różne stężenia alkoholu we krwi tych osób. Dlaczego? Ponieważ:
- u kobiet, w porównaniu z mężczyznami, występuje niższa aktywność jednego z enzymu rozkładającego etanol, tzw. dehydrogenazy alkoholowej (ADH). Aktywność enzymu jest także słabsza u osób starszych;
- u osób z większą masą ciała tzw. biodostępność etanolu jest większa niż u osób szczupłych;
- a do tego różnimy się między sobą efektywnością szlaków metabolicznych etanolu.
Dlatego np. kobiety po spożyciu takiej samej ilości alkoholu, co mężczyźni będą miały jego wyższe stężenie we krwi. Z kolei osoby o większej masie ciała będą miały niższe stężenie alkoholu we krwi od osób szczuplejszych mimo że spożyły tyle samo np. drinków. A osoby, u których aktywność dehydrogenazy aldehydowej jest mała, utlenianie aldehydu octowego do kwasu octowego przebiega wolniej, a te osoby bardziej odczują skutki uboczne działania aldehydu octowego na ich organizm.
Nie bez znaczenia jest też tempo picia, rodzaj spożywanego alkoholu (np. alkohol z wódek wchłania się szybciej niż z win) czy po prostu jedzenie w trakcie „zakrapianej” imprezy – no bo jeśli spożyjesz alkohol „na głodniaka” to wchłonie się on szybciej, niż jakbyś wcześniej zrobił sobie tzw. podkład.
***
Jak alkohol wpływa na działanie leku?
Alkohol może wpływać na działanie niektórych leków – jest ich zdecydowanie mniej niż więcej, jednak warto znać te, które są na „cenzurowanym”.
Napoje z procentami mogą zaburzać wchłanianie leku, jego metabolizm (wątroba), rozmieszczenie w tkankach i narządach oraz wydalanie.
Najczęściej alkohol hamuje metabolizm leków, poprzez zakłócanie niektórych szlaków metabolicznych, przez co nasila się ich działanie na organizm (w porównaniu ze stanem trzeźwości). Nawet niewielka, okazjonalnie wypita ilość alkoholu może zahamować przemiany leku, na skutek wzajemnej „rywalizacji” leku z alkoholem o enzymy wątrobowe, które je metabolizują. Skutkiem tego jest wydłużenie czasu działania leku i zwiększenie jego stężenia we krwi, co rodzi ryzyko działań niepożądanych wynikających z jego działania.
***
A czy leki mogą wpływać na działanie alkoholu?
Owszem. W przypadku połączenia niektórych leków z alkoholem sytuacja może odwrócić się o 180° i to leki mogą wpływać na działanie enzymów wątrobowych metabolizujących alkohol, a przez to zwiększyć jego stężenie we krwi i wydłużyć jego działanie.
Inne leki z kolei mogą hamować lub zwiększać wchłanianie alkoholu z przewodu pokarmowego, co odpowiednio zmniejsza lub nasila jego działanie.
Możesz później przeczytasz:
- A tutaj znajdziesz analizę produktów z apteki NA KACA stuk-klik.
- przepis na domowy napój izotoniczny?
- szybka analiza Ripostonu? Litorsalu?
- a może Hepaslimin na „wątrobę”?
***
Leki bez recepty, które nienawidzą alkoholu
#1 Paracetamol a alkohol
W reklamie usłyszysz – bezpieczny dla żołądka! To prawda, ale musisz wiedzieć, że żaden lek nie jest pozbawiony działań niepożądanych. Paracetamol jest owszem, w rekomendowanych dawkach, bezpieczny dla żołądka, ale w pewnych sytuacjach może być niebezpieczny dla wątroby. U osób przewlekle nadużywających alkohol i jednocześnie przyjmujących wysokie dawki paracetamolu następuje aktywacja enzymów przekształcających lek do hepatotoksycznych metabolitów.
Na uszkodzenie wątroby narażone są też osoby zdrowych, które przyjęły zbyt duże ilości paracetamolu i połączyły go z alkoholem.
Natomiast obecnie uważa się, że paracetamol w dawkach terapeutycznych w połączeniu z alkoholem nie działa destrukcyjnie na komórki wątroby – co nie oznacza, że nie ma bezpieczniejszy leków na kaca niż paracetamol.
#2 Aspiryna a alkohol
Utarło się, że najlepszym panaceum na kaca jest aspiryna w formie musującej.
- Aspirin C
- Polopiryna C+
Aspiryna w połączeniu z alkoholem może ci przysporzyć kłopotów w postaci uszkodzenia śluzówki żołądka, wrzodów i krwawień z układu pokarmowego.
Poza tym przyjmowanie ASA w połączeniu z alkoholem może powodować wzrost stężenia tego drugiego we krwi.
Największe ryzyko interakcji pojawia się u osób, które często sięgają po alkohol.
Nie, nie są to informacje czysto teoretyczne, przepisane z ulotki. To się dzieje naprawdę!
#3 Ibuprofen na kaca?
- Ibuprom
- Nurofen
- Ibum
- Metafen
- ibuprofen
- …
Ibuprofen przez wielu uważany jest za lek bezpieczny.
Pan Tabletka nie może pozwolić sobie na takie zapewnienie. Bezpieczeństwo leku rozpatruje się w odniesieniu do konkretnych narządów. Lek może być bezpieczny dla żołądka, ale toksyczny dla wątroby i nerek. Może być bezpieczny dla serca, ale uszkadza błonę śluzową żołądka i tak dalej…
Wywołując do tablicy ibuprofen – Pan Tabletka zgadza się, że jest on stosunkowo bezpieczny dla błony śluzowej żołądka.
Jest jedno małe ale. Alkohol może nasilać negatywny wpływ ibuprofenu na nerki prowadząc do ich niewydolności oraz na błonę śluzową żołądka. W parze z alkoholem przestaje więc być taki superbezpieczny.
#4 Furagina
- Neofuragina
- Urofuragina (Max)
- UroIntima FuragiActive
- DaFurag
- Furagina
- …furaginum…
Od jakiegoś czasu dostępna jest bez recepty. Leczy zakażenia układu moczowego i chyba najczęściej zażywają ją kobiety.
Niestety mało kto mówi o niebezpieczeństwie łączenia furaginy z alkoholem. Furagina blokuje w wątrobie enzym dehydrogenazę aldehydową, która w normalnych warunkach rozkłada głównego winowajcę kaca – aldehyd octowy do mniej toksycznego kwasu octowego. W wyniku tej blokady dochodzi w organizmie do zatrucia aldehydem octowym, czyli wspomnianego już w tym wpisie efektu disulfiramowego.
Warto w tym miejscu zwrócić uwagę na jeszcze jedną sprawę. Kobiety, które często raczą się alkoholem – częściej zapadają na infekcje układu moczowego. Tutaj opisałem ten problem szerzej.
#5 Saszetki na przeziębienie
- Gripex
- Vicks
- TheraFlu
- Fervex
- Apap Przeziębienie (a tutaj dowiesz się czego nie leczą saszetki na przeziębienie)
- …
Większość popularnych saszetek na przeziębienie zawiera w swoim składzie substancję przeciwalergiczną – chlorfeniraminę. Zapewne zdarzyło Ci się zażyć jeden z tego typu preparatów. Czy nie czułeś się senny, rozkojarzony albo dopadły Cię zawroty głowy? To typowa reakcja.
Niestety alkohol może nasilać te objawy. Jeśli więc zdaży Ci się wypić na ciepło saszetkę na przeziębienie unikaj alkoholu.
Do tego większość saszetek na przeziębienie zawiera #1 paracetamol (patrz punkt 1 – paracetamol a alkohol).
#6 Kodeina i alkohol – śmiertelne połączenie
- Syrop Pini
- Neoazarina
- Thiocodin
- Antidol
- Nurofen plus
Kodeina to składnik leków przeciwkaszlowych oraz tak zwany koanalgetyk (wzmacnia działanie przeciwbólowe innych leków).
Połączenie kodeiny z alkoholem powoduje, że metabolizm leku zwalnia, a przez to nasila się jego działanie i rośnie ryzyko wystąpienia działań niepożądanych takich jak np. zaburzenia pracy układu oddechowego (tzw. depresję układu oddechowego) czy krążenia, które mogą objawiać się jako senność, otumanienie i otępienie. W skrajnych przypadkach takie mix może prowadzić do śmierci przez uduszenie.
#7 Leki na potencję
- sildenafilum
- MaxigraGo
- Inventum
- Mensil
- Maxon Active
- …
Z pewnością czytałeś moją analizę reklamy Maxigra Go oraz wpis, w którym zastanawiałem się czy reklama leku na potencję może zabić. – Tak może, szczególnie w Sylwestra.
Ten akapit dodatkowo potwierdza tę tezę, że Pan Tabletka nie ucieka od trudnych i kontrowersyjnych tematów. Seks i alkohol, chcąc nie chcąc idą w parze. Pracując w całodobowej aptece często zdarza mi się obsługiwać gości, którzy tuż przed imprezą nabywają dostępne bez recepty odpowiedniki Viagry.
Może to zabrzmi głupio, ale jeśli jesteś mocno wypity – zluzuj lejce – pamiętaj, że wysokie stężenie alkoholu osłabia erekcję i percepcję – w zasadzie wato byłoby się zdecydować przed imprezą, co jest dla Ciebie ważniejsze.
Łączenie viagry z alkoholem może być serio niebezpieczne. Dochodzą do tego jeszcze interakcje viagry z innymi lekami, na przykład nasercowymi i ciśnieniowymi, które wiele osób z problemami z erekcją stosuje.
#8 Antybiotyki a alkohol? Jak to jest?
W powszechnej opinii – nie wolno łączyć alkoholu z antybiotykami – i lepiej się tego trzymać. Organizm osłabiony walką z infekcją i metabolizowaniem antybiotyku nie potrzebuje, żeby mu dokładać do pieca jeszcze alkohol.
(Sporo osób pyta o Neosine, Groprinosin i podobne leki – one nie są antybiotykami – to leki przeciwwirusowe. Neosine i zamienniki podnoszą poziom kwasu moczowego we krwi, alkohol również – więc jeśli ktoś ma skłonności to może dostać ataku dny moczanowej – więc nie pijemy alkoholu do kilku dni po skończeniu kuracji.)
#9 Ketonal i alkohol?
Ten lek dostał oddzielny wpis.
Sprawdzone sposoby Pana Tabletki na „syndrom dnia poprzedniego”
Zapraszam tutaj na analizę produktów NA KACA stuk-klik
Kac to zaburzenie metaboliczne spowodowane przez aldehyd octowy, który zatruwa Twój organizm, połączone z mocnym odwodnieniem.
Podstawą twojego działania w walce z kacem powinno być:
[abstynencja, lub ograniczenie spożywania %]
- skuteczne nawadanianie – pij, pij i jeszcze raz. Oczywiście nie na raz, ale stopniowo nawadniaj swój organizm, przed, w trakcie i po imprezie.
- dobrym wyborem będą preparaty nawadniające stosowane popularnie przy 3 dniówkach;
- napoje hipo- i izotoniczne dla sportowców
- domowej roboty izotoniki na bazie cytryny, miodu i soli
- zjedzenie czegoś treściwego – wartościowego, ale niezbyt obciążającego wątrobę;
- uzupełnianie elektrolitów i witamin – skorzystaj z gotowych produktów lub przyrządź domowej roboty napój elektrolitowy;
- lektura naszej analizy preparatów na kaca! (już wkrótce);
***
Podsumowanie
Ta lista oczywiście nie wyczerpała tematu. Ucieszę się, jeśli potraktujesz ten wpis jako ostrzeżenie. Możliwe, że to Ty będziesz osobą, która stanie się dla kogoś głosem rozsądku. I być może uratuje czyjeś życie i zdrowie.
I pamiętaj!
Można bawić się bez alkoholu. Umiar ponad wszystko.
Zdrowo pozdrawiam,
Pan Tabletka
Artur i Marcin
P.S1.: Od przykładów przedstawionych w powyższym artykule są pewne wyjątki. Pamiętaj, że zawsze możesz skonsultować się z lekarzem i farmaceutą.
Zdjęcie kupione na iStock.
W tym artykule znajdziesz tylko skróconą informację o produktach leczniczych.
Pamiętaj: „Przed użyciem każdego preparatu zapoznaj się z treścią ulotki dołączonej do opakowania bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu”
O autorze
Marcin Korczyk
Absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego na wydziale farmaceutycznym. Po studiach pracował w aptece całodobowej w Nowym Sączu - i w trakcie pracy rozpoczął tworzenie bloga www.pantabletka.pl - zapisując odpowiedzi na najczęściej zadawane przez pacjentów pytania.
Od czasu złożenia bloga w 2015 roku - do dziś - blog stał się jednym z najbardziej rozpoznawalnych i opiniotwórczych portali z wiedzą o racjonalnym stosowaniu leków i suplementacji.
