Metformina – jak działa, jak się ją stosuje i kiedy?
Każda osoba która zmaga się z insulinoopornością, nietolerancją glukozy czy cukrzycą – wcześniej czy później usłyszy nazwę – metformina. W tym wpisie znajdziesz mnóstwo informacji dotyczący działania tej substancji chemicznej. Warto wiedzieć co się stosuje, żeby móc robić to bezpiecznie.
Ten wpis przygotowała dla mnie dr n. farm. Magda Obrzut – moja specjalistka od leków i suplementów w insulinooporności i hashimoto. Oddaję głos Magdzie 🙂
Metformina – lek na cukrzycę, ale nie tylko
Co raz więcej osób pyta o metforminę, o sposób zażywania, działania niepożądane czy efekty stosowania. W ogóle mnie to nie dziwi. Metformina już dawno przestała być lekiem tylko na cukrzycę, stosuje ją coraz więcej osób na różne schorzenia.
***
Jeśli jesteś tutaj w sprawie afery z zanieczyszczeniem metforminy – to zapraszam do innego wpisu, który poświeciłem tej sprawie:
***
Co to takiego ta metformina?
Metformina jest lekiem hipoglikemizującym czyli obniżającym poziom cukru we krwi. Ale nie tylko, oprócz tego:
- zwiększa wrażliwość tkanek na działanie insuliny (czyli super dla wszystkich insulinoopornych!),
- hamuje wchłanianie glukozy,
- dodatkowo może wpływać na tzw. profil lipidowy czyli obniżać „zły” cholesterol i trójglicerydy (super dla wszystkich z tendencją do wysokiego cholesterolu),
- wspomaga również redukcje masy ciała.
Z bardzo ważnych informacji – metformina to taki inteligentny lek tzn. że jeśli jest stosowana jako jedyny lek na obniżenie cukru nigdy nie powoduje hipoglikemii czyli nadmiernego spadku cukru.
Metformina jest dostępna tylko na receptę (!), a dawkę i rodzaj preparatu dobiera lekarz prowadzący.
Kiedy zalecana jest metformina?
Głównym wskazaniem do stosowania metforminy jest cukrzyca typu 2. Oprócz tego metofmina bardzo często przepisywana jest osobom z:
- Insulinoopornością
- PCOS – czyli zespołem policystycznych jajników
Jak sprawdzić czy zażywasz metforminę?
Metformina to nazwa substancji czynnej. Znajdziesz ją w takich preparatach jak: Glucophage, Formetic, Metformax, Siofor – to z takich najczęściej przepisywanych. Jeśli zażywasz któryś z tych preparatów sprawa jak najbardziej dotyczy Ciebie.
Rodzaje preparatów z metforminą:
Mamy dwa typy preparatów z metforminą:
- tabletki o natychmiastowym uwalnianiu
- tabletki o przedłużonym uwalnianiu oznaczane jako XR lub SR.
Co znaczy że są o przedłużonym uwalnianiu? To znaczy że substancja czynna uwalnia się w organizmie przez długi czas – 8-12 a czasem nawet 24 godziny.
Po co tak długo? No jest to dla nas ułatwienie – nie musimy zażywać wielu tabletek, wystarczy jedna, zażywana najczęściej do kolacji.
Nie znaczy to jednak że tabletki o standardowym uwalnianiu są gorsze – rodzaj preparatu zależy od wyników badań – przede wszystkim od wyników krzywej cukrowej i insulinowej. Rodzaj preparatu zawsze dobiera lekarz prowadzący.
Jak zażywać metforminę?
Garść rad:
- Zarówno w przypadku metforminy jak i innych leków dostępnych na receptę ważne żeby pamiętać, że dawkę dobiera zawsze lekarz,
- Metformina to dość specyficzny pod kątem działań niepożądanych lek dlatego żeby zminimalizować możliwość ich wystąpienia trzeba trzymać się zaleceń lekarskich,
- Najczęściej zaczynamy od najmniejszej dawki raz dziennie, następnie lekarz poleca zwiększanie dawki co 7-10 dni aż do zalecanej właśnie dla Ciebie,
- Metforminę zawsze zażywamy do posiłku lub zaraz po nim,
- Według najnowszych zaleceń maksymalna dobowa dawka metforminy to 3000 mg rozłożone w kilku dawkach w ciągu dnia.
Start bywa trudny, ale warto go przetrwać.
Większość osób, które mają już go za sobą pewnie przyzna mi rację. Rozpoczęcie zażywania metforminy dla większości pacjentów jest naprawdę trudnym doświadczeniem. Wynika to z działań niepożądanych jakie pojawiają się na początku przyjmowania leku.
Tylko co to znaczy początek przyjmowania? No niestety przy każdym zwiększaniu dawki mogą powracać działania niepożądane. Czyli tak naprawdę całkowite przyzwyczajenie organizmu do leku może zająć nam około 6-10 tygodni.
Czego się spodziewać? Najczęściej objawów ze strony przewodu pokarmowego:
- Nudności
- Biegunek
- Wymiotów
- Bóli brzucha
- Metalicznego posmaku w ustach
Oprócz tego: bóli głowy, senności czy osłabienia.
A teraz najważniejsze: w większości przypadków te objawy mijają gdy organizm przyzwyczai się do leku (!). Nie wynikają one również z tego że lek nam szkodzi czy jest dla nas niebezpieczny, raczej zmniejszają one nasz komfort życia ale tylko przejściowo.
Szacuje się że u 5% pacjentów są one na tyle nieznośne że trzeba przerwać kurację. Jeśli jesteś w tych 5% – nie martw się, na pewno znajdziecie ze swoim lekarzem jakieś wyjście (np. dłuższe stosowanie niższej dawki)- ważne żeby nie robić tego na własną rękę i zgłosić się do swojego lekarza.
Super, extra w końcu schudnę!
Metformina jest lekiem stosowanym również wtedy kiedy zależy nam na redukcji masy ciała (oczywiście w przypadku chorób takich jak: IO, cukrzyca, PCOS). Rzeczywiście zmniejsza apetyt, pomaga zmniejszyć masę ciała. No właśnie – pomaga. To znaczy, że owszem na metforminie można przytyć (!).
Jeśli chorujesz na cukrzycę czy insulinooporność zmienia się całe Twoje życie. Nie wystarczy tylko metformina, niezbędna jest zmiana nawyków żywieniowych i wprowadzenie aktywności fizycznej jako stałego punktu dnia. Wtedy metformina na pewno pomoże zmniejszyć wagę.
Metformina i alkohol!
No i na koniec – zażywasz metforminę – nie pij alkoholu.
Nawet małe ilości wchodzę w interakcje z lekiem.
Pytania czytelników Pana Tabletki – nasz Q&A
„Czy od metforminy w przypadku IO paradoksalnie mogę przybrać na wadze? Jak najlepiej stosować metforminy, w jakich porach? Mam brać a ciągu dnia dwie tabletki 850mg każda. Zauważyłam że gdy biorę „metę” po posiłku to czuję się jak przy hipoglikemii nawet 2 godziny później… Dziwne uczucie zimna, wewnętrznych dreszczy i wręcz obawa przed zasłabnięciem… W czym rzecz?”
Cześć, to po kolei:
- Metformina to bardzo skuteczny i można powiedzieć „inteligentny” lek. To znaczy że stosowany w tzw. monoterapii (czyli jako jedyny lek obniżający cukier) nigdy nie obniża glikemii poniżej normy.
- Wynika z tego że objawy które opisujesz niekoniecznie wynikają z zażywania leku a mogą np. ze złej diety lub zbyt szybkiego zwiększania dawki. Tak czy inaczej warto zwrócić się do swojego lekarza, opisać wszystkie objawy a on na pewno zaproponuje dobre dla Ciebie rozwiązanie.
- Jeśli chodzi o sposób stosowania to metforminę zażywa się zawsze w trakcie lub zaraz po posiłku.
- Nie będzie zbyt wielkich efektów stosowania metforminy jeśli nie zmienisz swoich nawyków żywieniowych i nie wprowadzisz codziennej aktywności fizycznej – czyli od metforminy na pewno nie przytyjesz, odpowiada za to niestety źle zbilansowana dieta.
Podsumowanie
Dziękujemy za uwagę 🙂 pamiętaj, że w powyższym wpisie masz tylko skróconą informację o tym leku. Zawsze konsultuj z lekarzem wszystkie zmiany w kuracji i nie zapominaj o regularnym badaniu poziomu cukru we krwi.
Zdrowo pozdrawiam
Redakcja Pan Tabletka
Magda Obrzut
Marcin
***
Więcej wiedzy od Pana Tabletki – zapraszam:
***
W książce „Zdrownik” znajdziesz naturalne przepisy na zdrowie i odporność. Zapraszam! Fajnie sprawdza się też na prezent dla miłośników tego co naturalne 🙂
O autorze
Marcin Korczyk
Absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego na wydziale farmaceutycznym. Po studiach pracował w aptece całodobowej w Nowym Sączu - i w trakcie pracy rozpoczął tworzenie bloga www.pantabletka.pl - zapisując odpowiedzi na najczęściej zadawane przez pacjentów pytania.
Od czasu złożenia bloga w 2015 roku - do dziś - blog stał się jednym z najbardziej rozpoznawalnych i opiniotwórczych portali z wiedzą o racjonalnym stosowaniu leków i suplementacji.
