Jak wybrać dobre elektrolity dla dzieci i dorosłych? – wiedza + opinia Pana Tabletki
Elektrolity – element podstawowego wyposażenia każdej domowej i podróżnej apteczki. Niezastąpione przy przedłużających się biegunkach i uporczywych wymiotach, odnajdą się również dobrze przy ostatnich upałach. 🌞🥵 We wpisie przyjrzymy się bliżej tym popularnym „elektrolitom” – w pierwszej części postaram się wyjaśnić, co to za cuda i dlaczego są słone😉 a w drugiej, już standardowo, przygotowałem listę produktów godnych polecenia – żeby ułatwić Ci wybór najlepszego produktu.
Ten wpis zawiera uniwersalną wiedzę – w temacie wyboru najlepszych elektrolitów, zarówno dla dzieci jak i dla dorosłych, aczkolwiek z kilku przyczyn szczególną uwagę kładę na dzieci :
- Małe dzieci stosunkowo szybko się odwadniają (mają mniej płynów w organizmie)👶
- Gorzej radzą sobie z odwonieniem 💧🥵
- Odwodnienie jest bodaj najczęstszą przyczyną hospitalizacji małych dzieci 🏥
- Odwodnienie to u dzieci niebezpieczny stan – mówi się nawet przy okazji popularnych i stosunkowo niegroźnych 3 dniówek – że jeśli dziecko je mniej to ok – ale najważniejsze żeby piło❗❗❗
O elektrolitach – biegiem i w skrócie
Co to właściwie są te elektolity? „Po fachowemu” to wodne roztwory jonów obdarzonych ładunkiem elektrycznym – dodatnim lub ujemnym. Za najważniejsze z nich uważa się sód (główny kation przestrzeni zewnątrzkomórkowej) i potas (główny kation wewnątrzkomórkowy), jednak nie można umniejszać roli pozostałym – magnezowi, wapniowi, żelazu, jonom chlorkowym czy fosforanowymi.
Dopiero w sytuacji, kiedy każdy z nich jest „na swoim miejscu” i to w prawidłowej ilości możemy mówić o zachowaniu równowagi wodno-elektolitowej. Ale zadanie elektrolitów nie kończy się na utrzymywaniu prawidłowego bilansu wodno-elektrolitowego – są wszędzie, w każdym zakamarku naszego organizmu i tak naprawdę bez nich nie bylibyśmy w stanie funkcjonować.
Elektrolity odpowiadają za:
- Przewodzenie impulsów nerwowych.
- Prawidłowe funkcjonowanie mózgu i całego układu nerwowego.
- A także za pracę mięśni, w tym serca!
Zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej?!
Co ważne, zarówno za niski, jak i za wysoki poziom elektrolitów może doprowadzić do poważnych dla zdrowia konsekwencji. Na zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej szczególnie wrażliwe są dzieci, mamy karmiące piersią oraz osoby starsze, a najczęściej pojawiają się one w wyniku uporczywych biegunek, przedłużających się wymiotów czy upałów.
Im dziecko jest młodsze, tym szybciej dochodzi do jego odwodnienia! Dlatego w tych sytuacjach trzeba zwracać szczególną uwagę na odpowiednie nawodnienie organizmu. Jak to sprawdzić u dziecka? Wymienię kilka sposobów:
- Sprawdzaj czy dziecko normalnie sika i czy np.: pampers puchnie jak zwykle.
- Sprawdzaj język dziecka – czy jest błyszczący, wilgotny i taki normalny (a jeśli nie wiesz jak wygląda „normalny” język – to przyjrzyj się mu dzisiaj).
Kiedy brakuje elektrolitów?
Generalnie może do tego dojść na dwa sposoby – albo na skutek za małej podaży płynów albo ich nadmiernej utraty (poprzez biegunki, wymioty czy obfite pocenie). Zarówno jedno jak i drugie może doprowadzić do niebezpiecznej sytuacji, czyli odwodnienia i „wypłukania” elektrolitów.
Lekkie odwodnienie najczęściej leczy się w domu – jeśli dziecko chce pić, podając mu nawadniające płyny glukozowo-elektrolitowe w postaci doustnej, czyli popularne „elektrolity„. W przypadku nasilenia objawów lub kiedy maluch nie chce pić konieczna może być hospitalizacja i dożylne nawadnianie.
Oczywista, że najlepiej w ogóle nie dopuścić do takiej sytuacji, dlatego trzeba odpowiednio nawadniać organizm swój i dziecka – na co dzień i w trakcie choroby. A jak to zrobić dobrze? – bo z nawadnianiem też można „przedobrzyć”! – odsyłam do instrukcji, którą przygotowałem przy okazji wpisu (przepisu) na domowy Turbotonik 🙂
Wiedza uzupełniająca:
- Przepis na domowy izotonik.
- Co oznacza hipo-, a co hipertoniczny?
- Jak uzupełnić magnez i potas?
Jonogram, czyli badanie stężenia elektrolitów
Bardzo proste badanie, wykonywane przy podejrzeniu zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej organizmu. Do jego wykonania konieczne jest pobranie próbki krwi, jak do zwykłej morfologii. Pozwala określić stężenie elektrolitów we krwi – w najprostszej wersji oznacza się poziom:
- sodu
- i potasu
- ale w zależności od sytuacji badanie można rozszerzyć o pomiar magnezu, wapnia, żelaza, jonów chlorkowych czy fosforanowych.
Najczęściej korzysta się z niego w warunkach szpitalnych. Dzięki znajomości takiego aktualnego poziomu elektrolitów można jak najlepiej dobrać skład preparatów nawadniających.
| Dlaczego elektrolity są słone? Dlaczego są słone i często uznawane (z reguły przez dzieci) za niesmaczne? Ponieważ mają w składzie właśnie słone sole mineralne. Nie ma co się tutaj zżymać – elektrolity z dobrym składem po prostu taki mają słony urok. Pamiętaj jednak, że jeśli Twoje dziecko nie jest w stanie przełknąć tych słonych płynów – to ważne żeby piło cokolwiek – mleko, soki, herbatę z cukrem – byle piło. Opisałem to dokładniej kilka akapitów niżej. *** |
„Dobre” elektrolity, czyli jakie?
Kiedy dziecko męczą intensywna biegunka lub wymioty, albo jedno i drugie, najlepiej skorzystać z gotowych produktów do nawadniania – są to mieszanki glukozy i elektrolitów. Wystarczy taki preparat rozpuścić w wodzie i roztwór jest gotowy do wypicia (małymi porcjami – nie na hurraaa do dna).
Zgodnie z obowiązujące standardami opracowanymi przez WHO, ESPGHAN (European Society for Paediatric Gastroenterology, Hepatology and Nutrition) i ESPID (European Society for Paediatric Infectious Diseases) w przypadku biegunek u dzieci zaleca się stosowanie takich preparatów o zmniejszonej osmolarności. Liczne wyniki badań potwierdzają, że nawadniają i uzupełniają one utracone elektrolity lepiej niż „czysta” woda, a ich stosowanie pozawala na złagodzenie ostrości i skrócenie czasu trwania biegunki – jeśli ktoś chciałby sobie przypomnieć, o co chodzi z tą osmolarnością to zapraszam do mojego wpisu ze ślimakiem w roli głównej, w którym przy pomocy wspomnianego mięczaka starałem się Wam to wyjaśnić.
Wiedza uzupełniająca:
- Przepis na domowy izotonik.
- Co oznacza hipo-, a co hipertoniczny?
- Jak uzupełnić magnez i potas?
Na co zwracać uwagę przy wyborze płynu glukozowo-elektrolitowego ?
Doświadczony rodzic przychodząc do apteki wybiera taki produkt, który dziecko będzie po prostu w stanie wypić – no, bo po co kupować coś, czym będzie pluło na lewo i prawo – bez sensu. I ja to rozumiem. Jednak, jeśli miałbym rzucić moim farmaceutycznym okiem 😉 na składy tego, co znajdziemy na aptecznych półkach to oczywiście, że znajdę wśród nich te lepsze i gorsze.
Dobremu „elektrolitowi z apteki” nie potrzebne turbododatki i inne fajerwerki – w tym przypadku prosty (ale w odpowiedni sposób skomponowany) skład daje radę. Tak jak leki to nie cukierki, tak płyny nawadniające to nie soczki do codziennego popijania – u maluchów stosuje się je przede wszystkim przy biegunkach i wymiotach, czyli w sytuacjach kiedy ich przewód pokarmowy „jest chory”, bardziej wrażliwy. Dlatego szczególnie wtedy powinniśmy unikać podawania produktów doładowanych różnego rodzaju „polepszaczami” – mogę one dodatkowo go podrażniać.
Na co zwrócić szczególną uwagę przy wyborze dobrych elektorlitów?
- Informacja o osmolarności – na opakowaniu tego „dobrego” produktu będzie to napisane – produkty hipoosmotyczne nawadniają lepiej:
- np: Osmolarność 225 mOsm/l
- Osmolarność całkowita 222 mmol/l
- Osmolarność roztworu: 234 mOsm/l-analizę przeprowadzono na Warszawskim Uniwersytecie Medycznym.
- Na jak najkrótszy skład – dobry elektrolity zawierają to co powinny i nic więcej
- zerknij do analizy poniżej, ale takie minimum to:
- glukoza jednowodna, cytrynian sodu, chlorek sodu, chlorek potasu
- „Poprawiacze smaku” – najlepiej jakby nie było ich w ogóle. Jakie składniki będą na cenzurowanym
- Słodziki – kryją się one pod nazwami: aspartam, acesulfam K, cyklaminiany, glikozydy stewiowe, suklazowa
- Barwniki
- Dodatki witamin – nie ten preparat, nie to przeznaczenie
- Aromaty
- Regulatory kwasowości
ale…
… ale co zrobić kiedy dziecko nie chce ich pić?
W idealnym świecie, idealna mama podawałaby idealny płyn nawadniający idealnemu dziecku, które z uśmiechem od ucha do ucha wypijałoby go małymi porcjami aż do dna (po czym oblizałoby się ze smakiem i poprosiło o jeszcze)!
Hmmm… z własnego podwórka chyba wiemy, że wygląda to zgoła inaczej – i zazwyczaj dzieci niechętnie piją takie miksturki – to ze względu na ich słony smak.
Więc w tym przypadku przymknąłbym oko na takie „smaczki” – i kierowałbym się zasadą, że trzeba zrobić wszystko, żeby dziecko piło cokolwiek! Jeśli nie damy radę przekonać malucha do tego aptecznego produktu to spróbujmy po prostu z DOBRĄ wodą mineralną, można ją podrasować odrobiną miodu, ewentualnie nie-za-mocną herbatą, może lekką zupą, owocami, warzywami – generalnie wszystko, co jest źródłem wody. No może tak nie do końca – unikajcie mocno słodzonych napojów typu coca-cola i soków – zawierają dużo cukru i są hiperosmolarne (czyli odwrotnie do tego, co zalecane), co oznacza, że mogą jeszcze bardziej nasilać biegunkę.
Mleko również jest napojem!
To jeden z najczęstszych i najbardziej szkodliwych mitów. Jeśli mleko (obojętnie czy naturalne czy modyfikwoane) jest podstawowym pokarmem i napojem dziecka – to podczas biegunki, czy wymiotów – staramy się dziecko normalnie karmić. Małymi porcjami, ale normalnie.
Jak zachęcić dziecko do ich wypicia – kilka trików
Z doświadczenia wiem, że dzieci raczej plują takimi specjałami – bo dobre płyny glukozowo-elektrolitowe niestety są słone w smaku. A każda metoda, żeby nakłonić malucha do ich wypicia jest dobra:
- Fajnie jest schłodzić taką miksturkę, można dorzucić kostkę lodu – trochę lepiej smakuje
- Można podawać przez kolorową rurkę
- Jakaś dobra historia ze spragnionym kotkiem/pieskiem/pingwinkiem może dać radę.
Wszystkie chwyty dozwolone 😉
Elektrolity z apteki – analiza i opinia Pana Tabletki
| Na co zwrócić uwagę, czyli klucz do analizy: 👉Zerknij jak krótkie są te dobre składy 👉Sprawdź osmolarność 👉Dla porównania – sprawdź najpierw moją analizę czegoś, co wg mnie nie jest dobrym elektrolitem (Litorsal – analiza) *** |
A jakie produkty są godne uwagi dla dzieci i dorosłych? Zapraszam na małą przeglądówkę.
Zawiera tylko wybrane produkty – kolejność losowa.
Orsalit (bez dodatków smakowych)
Dietetyczny środek spożywczy specjalnego przeznaczenia medycznego, saszetki, aktualną cenę (14-25 PLN) i dostępność sprawdzisz tutaj.
Stosowanie:
- Dla niemowląt poniżej 6. miesięcy i dzieci skłonnych do alergii.
- Dawkowanie zależy od stopnia odwodnienia i zaleceń lekarza.
- Zwykle zaleca się podawać 50-100 ml doustnego płynu nawadniającego na kg masy ciała w ciągu pierwszych 4 godzin oraz dodatkowo 5-10 ml na kg masy ciała po każdym biegunkowym stolcu lub wymiotach.
- Na dalszym etapie nawadniania zaleca się podawać 5-10 ml doustnego płynu nawadniającego na kg masy ciała po każdym biegunkowym stolcu lub wymiotach.
Skład w 100 ml gotowego do spożycia produktu:
- wartość energetyczna: 38kJ/9kcal
- węglowodany: 2,26g w tym cukry (glukoza) 1,62g
- sól: 0,18g
- cytrynian: 0,19g
- chlorki: 0,18g
- sód: 0,14g
- potas: 0,08g
Osmolarność roztworu: 230mOsm/l
Pełny skład: glukoza jednowodna, cytrynian sodu, chlorek sodu, chlorek potasu. Bez dodatków smakowych
Orsalit – opinia Pana Tabletki:
| Produkt ma wszystko co trzeba, na opakowaniu znajdziemy wszystkie informacje o składzie – jest dobrze. ✅ *** Aktualną cenę (14-25 PLN) i dostępność sprawdzisz tutaj. |
***
Orsalit o smaku bananowym/ malinowym
Dietetyczny środek spożywczy specjalnego przeznaczenia medycznego, saszetki, aktualną cenę (12-26 PLN) i dostępność sprawdzisz tutaj.
Stosowanie:
- Przeznaczony dla dzieci od 6. miesiąca życia.
- Dawkowanie zależy od stopnia odwodnienia i zaleceń lekarza.
- Zwykle zaleca się podawać 50-100 ml doustnego płynu nawadniającego na kg masy ciała w ciągu pierwszych 4 godzin oraz dodatkowo 5-10 ml na kg masy ciała po każdym biegunkowym stolcu lub wymiotach.
- Na dalszym etapie nawadniania zaleca się podawać 5-10 ml doustnego płynu nawadniającego na kg masy ciała po każdym biegunkowym stolcu lub wymiotach.
Skład w 100 ml gotowego do spożycia produktu:
- wartość energetyczna: 38kJ/9kcal
- węglowodany: 2,26g w tym cukry (glukoza) 1,62g
- sól: 0,18g
- cytrynian: 0,19g
- chlorki: 0,18g
- sód: 0,14g
- potas: 0,08g
Osmolarność roztworu: 230mOsm/l.
Pełny skład: glukoza jednowodna, cytrynian sodu, chlorek sodu, chlorek potasu, aromat bananowy/aromat malinowy. Nie zawierają owoców.
Orsalit o smaku bananowym/malinowym – opinia Pana Tabletki
| Wersja smakowa🍌 – może któryś maluch da się skusić. Reszta jak wyżej, ok ✅ *** Aktualną cenę (12-26 PLN) i dostępność sprawdzisz tutaj. |
***
Orsalit dla dorosłych
Dietetyczny środek spożywczy specjalnego przeznaczenia medycznego, saszetki, aktualną cenę (13-23 PLN) i dostępność sprawdzisz tutaj.
Stosowanie:
- Przeznaczony dla dorosłych.
- Dawkowanie zależy od stopnia odwodnienia i zaleceń lekarza.
- Zwykle zaleca się podawać 50-100 ml doustnego płynu nawadniającego na kg masy ciała w ciągu pierwszych 4 godzin oraz dodatkowo 5-10 ml na kg masy ciała po każdym biegunkowym stolcu lub wymiotach.
- Na dalszym etapie nawadniania zaleca się podawać 5-10 ml doustnego płynu nawadniającego na kg masy ciała po każdym biegunkowym stolcu lub wymiotach.
Skład w 100 ml gotowego do spożycia produktu:
- wartość energetyczna: 38kJ/9kcal
- węglowodany: 2,26g w tym cukry (glukoza) 1,62g
- sól: 0,18g
- cytrynian: 0,19g
- chlorki: 0,18g
- sód: 0,14g
- potas: 0,08g
Osmolarność roztworu: 230 mOsm/l.
Pełny skład: glukoza jednowodna, cytrynian sodu, chlorek sodu, chlorek potasu, aromaty.
Orsalit dla dorosłych – opinia Pana Tabletki:
| Jeśli chodzi o skład to od tych dla dzieci różni się jedynie smakiem🍋🍓 Ma wszystko co trzeba – jest dobrze✅ *** Aktualną cenę (13-23 PLN) i dostępność sprawdzisz tutaj. |
***
Acidolit (bezsmakowy)
Żywność specjalnego przeznaczenia medycznego, saszetki, aktualną cenę (17-25 PLN) i dostępność sprawdzisz tutaj.
Stosowanie:
- Dla niemowląt, dzieci, a także dorosłych.
- Dla niemowląt poniżej 6 miesiąca życia oraz dzieci skłonnych do alergii.
- Sposób przygotowania: do 200ml przegotowanej, chłodnej wody dodać zawartość 1 saszetki i wymieszać.
- Roztworu nie należy dosładzać.
- Jeżeli występują wymioty płyn podawać schłodzony, małymi porcjami w niewielkich odstępach czasu (np. co 5 minut).
- Podawać zgodnie z ulotką dołączoną do opakowania.
Skład w 1 saszetce:
- glukoza: 1,55g
- cytrynian: 1,9g
- chlorki: 1,8g
- sód: 1,4g
- potas: 0,08g
Osmolarność roztworu: 225mOsm/l.
Pełny skład: glukoza bezwodna, cytrynian sodu dwuwodny, chlorek sodu, chlorek potasu.
Acidolit (bezsmakowy) – opinia Pana Tabletki:
| Neutrals – wersja bezsmakowa, ale mamy wszystko do trzeba.✅ *** Aktualną cenę (17-25 PLN) i dostępność sprawdzisz tutaj. |
***
Acidolit (smakowy) – elektorlity
Żywność specjalnego przeznaczenia medycznego, saszetki, aktualną cenę (15-25 PLN) i dostępność sprawdzisz tutaj sprawdzisz tutaj.
Stosowanie:
- Dla niemowląt, dzieci, a także dorosłych.
- Sposób przygotowania: do 200ml przegotowanej, chłodnej wody dodać zawartość 1 saszetki i wymieszać.
- Roztworu nie należy dosładzać.
- Jeżeli występują wymioty płyn podawać schłodzony, małymi porcjami w niewielkich odstępach czasu (np. co 5 minut).
- Podawać zgodnie z ulotką dołączoną do opakowania.
Skład w 1 saszetce:
- glukoza: 1,55g
- cytrynian: 1,9g
- chlorki: 1,8g
- sód: 1,4g
- potas: 0,08g
Osmolarność: 225mOsm/l.
Pełny skład: glukoza bezwodna, cytrynian sodu dwuwodny, chlorek sodu, chlorek potasu, aromat naturalny.
Acidolit (smakowy) – opinia Pana Tabletki
| Kolejna wersja ze smakiem (malinowym lub jabłkowym)🍓🍏 Reszta tak samo jak wyżej, wszystko ok.✅ *** Aktualną cenę (15-25 PLN) i dostępność sprawdzisz tutaj sprawdzisz tutaj. |
***
Stoperan Elektrolity
Wyrób medyczny, saszetki, aktualną cenę (8-15 PLN) i dostępność sprawdzisz tutaj sprawdzisz tutaj.
Stosowanie:
- Dla dzieci powyżej 3 roku życia i dorosłych.
- Produkt należy przyjmować pod nadzorem lekarza.
- 1 saszetkę rozpuścić w 200 ml wody. Podawać porcjami w ciągu pierwszych 3-4 godzin nawadniania:
- Dzieci do 15 kg masy ciała – 4 saszetki (800 ml przygotowanego płynu).
- Dzieci powyżej 15 kg masy ciała oraz dorośli – 6 saszetek (1200 ml przygotowanego płynu).
- Po tym czasie w celu nawadniania podtrzymującego, płyn przygotowany wg powyższego przepisu podawać porcjami po 100 ml po każdym wypróżnieniu lub wymiotach.
- Płynu nie należy dosładzać.
Skład w 100 ml gotowego do spożycia produktu:
- Wartość energetyczna: 6 kcal/24 kJ
- Węglowodany, w tym cukry: 1,35g
- Sól: 0,26g
- Sód: 0,17g
- Potas: 0,079g
- Chlorki: 0,229g
- Cytryniany: 0,186g
Osmolamość roztworu: 245mOsm/l
Pełny skład: glukoza, cytrynian sodu, chlorek sodu, chlorek potasu, regulator kwasowości: kwas cytrynowy, aromat truskawkowy, substancja słodząca: acesulfam K, sukraloza.
Stoperan Elektrolity – opinia Pana Tabletki:
| Ten produkt zawiera trochę więcej poprawiaczy smaku – ale jeśli dzięki nim maluch chętnie po niego sięgnie to proszę bardzo, w tym przypadku możemy pójść na takie ustępstwa. Dostępna wersja pomarańczowa i truskawkowa🍊🍓 Reszta ok.✅ *** Aktualną cenę (8-15 PLN) i dostępność sprawdzisz tutaj sprawdzisz tutaj. |
***
Dicoflor Elektrolity
Żywność specjalnego przeznaczenia medycznego, saszetki, aktualną cenę (21-35 PLN) i dostępność sprawdzisz tutaj.
Stosowanie:
- Polecany dla niemowląt i dzieci.
- Zalecane spożycie to jednorazowo zawartość 1 saszetki A i 1 saszetki B dziennie, lub według wskazań lekarza.
- Zawartość obu saszetek rozpuścić w 200ml wody.
- Należy spożyć zaraz po przygotowaniu.
Skład w 1 porcji:
- wartość energetyczna: 99,9kJ/23,5kcal
- tłuszcz: 0,002g (w tym kwasy tłuszczowe: 0,001g)
- węglowodany: 5,4333g (w tym cukry: 3,385g)
- białko: 0,002g
- sól: 0,69g
- Lactobacillus rhamnosus GG: 5 x 109 żywych kultur bakterii
- glukoza: 14,975g/l
- sód: 1,378g/l
- chlorki: 1,32g/l
- potas: 0,787g/l
- cytryniany: 2,701g/l
Osmolarność 232,657mOsm/l
Dicoflor Elektrolity – opinia Pana Tabletki:
| Tutaj mamy trochę bardziej bajerancki produkt – połączenie mieszanki elektrolitów z probiotykiem Według ESPGHAN takie połączenie ma być skuteczną metodę skrócenia czasu trwania objawów ostrej biegunki i zmniejszenia ich nasilenia. ✅ *** Aktualną cenę (21-35 PLN) i dostępność sprawdzisz tutaj. |
***
Jak wybrać najlepsze elektrolity?
Uff, mam nadzieję że temat jest Ci już bliższy.😉 Jeśli mimo to masz jeszcze jakieś wątpliwości – najlepiej jak napiszesz mi je w komentarzu pod wpisem na blogu. Podobnie zróbmy z Twoimi propozycjami innych produktów do przeanalizowania – wypisz mi je w komentarzu pod wpisem na blogu.
Serdeczności
Pan Tabletka
Marcin
Wiedza uzupełniająca:
- Przepis na domowy izotonik.
- Co oznacza hipo-, a co hipertoniczny?
- Jak uzupełnić magnez i potas?
- Przegląd elektrolitów na stronie Ktomalek.pl.
Poszukujesz naturalnych przepisów? Koniecznie zajrzyj do mojej książki „Zdrownik”👇
O autorze
Marcin Korczyk
Absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego na wydziale farmaceutycznym. Po studiach pracował w aptece całodobowej w Nowym Sączu - i w trakcie pracy rozpoczął tworzenie bloga www.pantabletka.pl - zapisując odpowiedzi na najczęściej zadawane przez pacjentów pytania.
Od czasu złożenia bloga w 2015 roku - do dziś - blog stał się jednym z najbardziej rozpoznawalnych i opiniotwórczych portali z wiedzą o racjonalnym stosowaniu leków i suplementacji.
