Pantenol w piance – pomoże czy zaszkodzi? Jak wybrać najlepszy?
Pianka z pantenolem – chyba najczęściej kupowany preparat na oparzenia słoneczne, i na oparzenia w ogóle. Coraz częściej jednak słyszę, że zamiast pomagać, pogarsza sprawę. Przed Wami analiza składów panthenoli w piankach.
Czym jest pantenol?
Pantenol, inaczej dekspantenol, albo prowitamina B5 – to substancja, która przy podaniu zewnętrznym na skórę ma za zadanie zadbać o odpowiednie nawilżenie naskórka i skóry. W kosmetykach stosuje się go w stężeniu 5-10% (chociaż bywa że i duuużo mniej). Pantenol jest uznany za substancję bezpieczną, lekką dla skóry i dobrze tolerowaną.
I to wszystko wygląda pięknie – kłopot w tym – że obok pantenolu w kosmetykach mamy również mnóstwo substancji które działają wręcz przeciwnie.
***
Klucz do analizy składu preparatów z pantenolem:
Wszystkie produkty z panthenolem są bardzo podobne. Dlatego, aby umożliwić ich ocenę, posłużę się następującymi kryteriami:
- Kategoria produktu (lek, wyrób medyczny, kosmetyk,…)
- Zawartość procentowa panthenolu
- Ot drobnostka – mogłoby się wydawać, że producent powinien mieć obowiązek w przekazywaniu takiej informacji.
- Zawartość na poziomie 5% – oceniam na przyzwoitą.
- Zawartość w okolicach 10% pantenolu – jest ok.
- Jeśli zupełnie nie ma informacji o zawartości tego składnika – skreślamy produkt.
- Obecność dodatkowych substancji regenerujących
- Poniżej jest lista tych składników.
- Obecność konserwantów
- Pozwól, że od razu zaznaczę – że konserwanty są złem koniecznym. Ze względu na zagwarantowanie czystości mikrobiologicznej w produktach – ich obecność jest w 90% przypadków uzasadniona i potrzebna.
- Ale, ale różny może być dobór tych składników – szczególnie w kosmetykach takich jak „Pianki pantenolowe na poparzenia”. W ogólnej ocenie – liczy się więc dla mnie proporcja między składnikami korzystnymi, a potencjalnie niebezpiecznymi.
Ach te konserwanty…
Zanim przejdziemy do analizy pokażę Ci kilka mniej przyjaznych substancji, które znajdują się w składach analizowanych produktów (produktów, które mają przynosić ulgę podrażnionej skórze). Co zrobić jeśli są obecne w składzie? Liczy się ich ilość w produkcie i stosunek obecności składników korzystnych do niekorzystnych – generalnie sprawdzaj składy i porównuj różne produkty.
- Phenoxyethanol (fenoksyetanol) – w kosmetykach jest stosowany jako konserwant (max. stężenie 1%);
- Parfum, Hexyl Cinnamal (zapach), Butylphenyl Methylpropional (zapach) – substancje dodatkowe, które nie mają żadnej pożytecznej funkcji oprócz zapachu, a mogą dodatkowo podrażnić skórę;
- DMDM Hydantoin – konserwant, ale zarazem donor formaldehydu, czyli substancji rakotwórczej. Co więcej, formaldehyd uwalnia się w zależności od temperatury – im cieplej, tym łatwiej się uwalnia. Więc stosowanie go na rozpaloną skórę nie jest dobrym pomysłem;
- Paraffinum Liquidum, Mineral oil – emolienty; tworzy szczelną warstwę na powierzchni skóry, przez co zapobiega wymianie cieplnej;
- Methylparaben, Ethylparaben, Propylparaben – konserwanty (jedne z najlepiej przebadanych), FDA i CIR zatwierdziły ich stosowanie w kosmetykach. Maksymalne stężenie dla parabenów w jednym produkcie nie może przekraczać 0,8% – i takie stężenie uznaje się za bezpieczne;
- Cocoamide DEA– substancja pianotwórcza, dozwolona do stosowania w kosmetykach w ograniczonym stężeniu.
Przeczytaj też:
- Analiza środków odstraszających kleszcze.
- Analiza dobrych kremów z filtrem.
- Beta-karoten – czy faktycznie wspomaga opalanie?
- Co na oparzenia słoneczne?
- Analiza środków po opalaniu.
Składniki korzystne i wspierające działanie pantenolu
Żeby nie było tak strasznie, teraz kilka substancji, które pomogą uporać się z oparzeniem słonecznym i przyniosą ulgę:
- Panthenol – główny bohater tej analizy, jest czynnikiem wspomagającym regenerację uszkodzonej skóry, np. poparzonej, oparzonej, atopowej, podrażnionej, suchej itd
- Alantoina – podobnie jak pantenol pobudza regenerację komórek naskórka, a także nawilża i wygładza szorstką i popękaną skórę
- Aloe Barbadensis Leaf Juice – przyspiesza gojenie ran, otarć i koi poparzenia słoneczne
- Calendula Officinalis (Marigold) Flower Extract – działa łagodząco, zmiękczająco, nawilżająco
- Tocopheryl Acetate – pochodna witaminy E, ma korzystny wpływ na stan skóry, działa antyoksydacyjnie, zapobiega utracie wody, zmniejsza zaczerwienienie skóry
- Retinyl Acetate –witamina A – ok ale odradza się stosowanie u kobiet w ciąży, ze względu na teratogenne działanie witaminy A
- Linum Usitatissimum Seed Oil – czyli olej lniany, który świetnie nawilża i uspokaja skórę
Nasz ekspert – magister kosmetologii Dominika Sajkowska radzi:
Wystawianie skóry na słońce bez odpowiedniej ochrony, zwłaszcza u osób o jasnym fototypie, skutkuje intensywną reakcją rumieniowa i oparzeniem posłonecznym. Rumień skóry pojawia się najczęściej po 2-6 godzinach po ekspozycji na UVB, nasila się po 12-24, utrzymuje się najczęściej do 72 godzin. Ze względu na silne przekrwienie skóry oraz zwiększenie skłonności do infekcji wirusowych i bakteryjnych w ciągu pierwszych kilku dni należy szczególnie zadbać o skórę. O czym trzeba pamiętać wybierając produkt pielęgnacyjny?
|
***
Analiza i opinia o wybranych produktach pantenolowych
Teraz idąc za wcześniej przedstawionym kluczem zobaczę, co najpopularniejsze produkty z pantenolem mają nam do zaoferowania. Sprawdzam!
Kolejność losowa (!) – jeśli uważasz, że jakiś kosmetyk powinien się tutaj znaleźć to napisz proszę w komentarzu pod wpisem na blogu.
Panthenol Spray
Lek OTC, spray 130 g
Skład:
- 1 g aerozolu zawiera 46,3 mg dekspantenolu (Dexpanthenolum) – więc 4,63%
- To nie za dużo – ale ten produkt jest lekiem – mamy więc pewność, że w ostatecznym produkcie faktycznie jest to 4,63% pantenolu.
- Oraz substancje pomocnicze: alkohol cetylostearylowy, płynna parafina, płynny wosk, woda oczyszczona, kwas nadoctowy, gaz wytłaczający (propan, n-butan, izobutan)
Panthenol Spray – opinia Pana Tabletki:
Mamy lek, więc skład jest jawny i mamy gwarancję konkretnej zawartości pantenolu – duży plus.
Ten produkt umieściłem tutaj aby Wam pokazać, że pantenol w postaci leku istnieje. Płynna parafina w składzie – może utrudniać oddawanie ciepła – minus. |
***
Pantenol Med Ideepharm
Dermokosmetyk, pianka 150 ml, aktualną cenę (8-13 PLN) i dostępność sprawdzisz tutaj
Skład:
Aqua, Panthenol, Butane, Propane, Isobutane, Aloe Barbadensis Leaf Juice, Allantoin, Propylene Glycol, Calendula Officinalis (Margidol) Flower Extract, PEG-7 Glyceryl Cocoate, Sodium Cocamphoacetate, Phenoxyethanol, Ethylhexylglycerin, Cetrimonium Chloride, Parfum, Hexyl Cinnamal (zapach), Butylphenyl Methylpropional (zapach), Citric Acid.
Jest też wersja z inuliną zamiast alantoiny i wyciągu z nagietka – w nazwie wtedy odbudowująco-naprawcza.
Pantenol Med Ideepharm – opinia Pana Tabletki:
Dermokosmetyk – czyli produkt, który zazwyczaj jest stawiany półkę wyżej niż „zwykłe” kosmetyki, chociaż nie podlega innym regulacjom prawnym niż kosmetyk. Zazwyczaj cechuje się większą zawartością substancji czynnej i łagodnym działaniem.
Stężenie panthenolu: 10% – OK. Dodatkowe substancje wspomagające gojenie (oprócz panthenolu): sok z aloesu, alantoina, wyciąg z kwiatu nagietka – wszystkie te składniki będą wspomagały regenerację naskórka i koiły podrażnioną skórę – na plus. Substancje szkodliwe: porównując do konkurencji – jest przyzwoicie. Pytanie czy zapach preparatu, do stosowania na podrażnioną skórę jest aż tak istotny? Można się bez niego obejść, a o ile łagodniejszy byłby preparat bezzapachowy dla skóry. Ogólnie jest OK. *** Aktualną cenę (8-13 PLN) i dostępność Pantenol Med Ideepharm sprawdzisz tutaj |
***
Panthenol 10% Biovena
Wyrób medyczny, 150 ml, aktualną cenę (6-15 PLN) i dostępność sprawdzisz tutaj.
Skład:
Aqua, Butane, Panthenol, Propane, Ethylhexyl Stearate, Paraffinum Liquidum, Cetearyl Alcohol, Glycerin, Glyceryl Stearate, Ceteareth- 20, PEG-40 Hydrogenated Castor Oil, DMDM Hydantoin, Allantoin, Isobutane.
Panthenol 10% Biovena – opinia Pana Tabletki:
Wyrób medyczny – czyli taka ciekawa kategoria produktów, w której znajdziemy m.in. krople do oczu, ale także oprogramowanie używane w analizie badań rentgenowskich – główną zasadą jest to, że taki produkt ma mieć „cel medyczny” – czyli mówiąc po ludzku – coś, co pomoże zdiagnozować, załagodzić czy też wyleczyć chorobę. Definicja wyrobów medycznych nie jest intuicyjna, w dodatku dyskusyjna 😉
Stężenie panthenolu: 10%. Jest też wersja tej samej marki 5% i 15% (Forte) – oprócz stężenia panthenolu skład jak wyżej. Fajnie, że jest możliwość wyboru. Dodatkowe substancje wspomagające gojenie (oprócz panthenolu): alantoina – ok, ale to mało. Substancje szkodliwe: osobiście nie lubię tego konserwantu, ale jak zobaczysz w kolejnych produktach – mogło być gorzej. Ogólnie to średnio-przyzwoicie. Sytuację ratuje określona ilość pantenolu. Gdyby jeszcze producent spróbował przechylić szalę zwycięstwa na rzecz substancji wspomagających gojenie – ale tutaj nie wysilił się za bardzo. *** Aktualną cenę (6-15 PLN) i dostępność Panthenol 10% Biovena sprawdzisz tutaj. |
***
Panthenol Family Biovena
Kosmetyk, emulsja 100 g, aktualną cenę (11-17 PLN) i dostępność sprawdzisz tutaj.
Skład:
Aqua, Panthenol, Glycerin, Polyacrylamide and C13-C14 Isoparaffin nad Laureth-7, Ethylhexyl Stearate, Olive Oil PEG-7 Esters, Tocopheryl Acetate, Allantoin, Phenoxyethanol, DMDM Hydantoin, Methylparaben, Propylparaben, Parfum.
Panthenol Family Biovena – opinia Pana Tabletki:
Kosmetyk – od razu uprzedzę – w tej analizie będzie to najczęściej występująca kategoria
Stężenie panthenolu: brak informacji – ja rozumiem, że producenci kosmetyków nie mają obowiązku podawania ilości pantenolu w sprayu – ale dla mnie to dany produkt skreśla. Dodatkowe substancje wspomagające gojenie (oprócz panthenolu): alantoina, octan tokoferylu. Mało. Substancje szkodliwe: skład identyczny jak wyżej. Umieściłem tutaj ten preparat, mimo, że ma skład identyczny do poprzednika, żeby pokazać, że nie zawsze złoto co się świeci. I nie zawsze lepsze i bezpieczniejsze co ma w nazwie „Family”. Nie lubię takich trików. *** Aktualną cenę (11-17 PLN) i dostępność Panthenol Family Biovena sprawdzisz tutaj. |
***
Panthen Plus
Kosmetyk, pianka 150 ml, aktualną cenę (10-27 PLN) i dostępność sprawdzisz tutaj.
Skład:
Aqua, Panthenol (pantenol), Butane, Hydroxyethyl Urea, Aloe Barbadensis Leaf Juice (sok z liści aloesu), Propane, Hexyldecanol, Hexyldecyl Laurate, Cetearyl Alcohol, Cetearyl Glucoside, Hippophae Rhamnoides Seed Oil (olej z rokitnika), Phenoxyethanol, Ethylhexylglycerin, Citric Acid, Parfum, Isobutane, Potassium Sorbate, Sodium Benzoate.
Panthen plus – opinia Pana Tabletki:
Kosmetyk – jak wyżej.
Stężenie panthenolu: 20% – OK – najwyższe stężenie dostępne na rynku. Dodatkowe substancje wspomagające gojenie (oprócz panthenolu): sok z aloesu, olej z rokitnika – składniki te będą wspomagały regenerację naskórka i koiły podrażnioną skórę – na plus. Substancje szkodliwe: porównując do konkurencji – jest przyzwoicie. Ogólnie jest OK. *** Aktualną cenę (10-27 PLN) i dostępność Panthen plus sprawdzisz tutaj. |
***
Ziaja 10% D-panthenolu w piance
Kosmetyk, pianka 150 ml, aktualną cenę (12-19 PLN) i dostępność sprawdzisz tutaj.
Skład:
Aqua (Water), Panthenol, Propylene Glycol, Decyl Glucoside, Sodium Cocoyl Glutamate, Plantago Lanceolata Leaf Extract, Polyquaternium-10, Disodium EDTA, Phenoxyethanol, Ethylhexylglycerin, Citric Acid.
Ziaja 10% D-panthenolu w piance – opinia Pana Tabletki:
Kosmetyk – jak wyżej
Stężenie panthenolu: 10% – OK. Dodatkowe substancje wspomagające gojenie (oprócz panthenolu): ekstrakt z liści babki lancetowatej – ok, ale trochę mało. Substancje szkodliwe: porównując do konkurencji – jest przyzwoicie. Ogólnie jest OK. *** Aktualną cenę (12-19 PLN) i dostępność Ziaja 10% D-panthenolu w piance sprawdzisz tutaj. |
***
DOZ Product Panthenol
Kosmetyk, spray 150 ml
Skład:
Aqua, Panthenol, Butane, Propane, Ethylhexyl Stearate, Paraffinum Liquidum, Glycerin, Cetearyl Alcohol, Glyceryl Stearate SE, Ceteareth-20, PEG-40 Hydrogenated Castor Oil, Allantoin, Phenoxyethanol, Ethylhexylglycerin, Isobutane, Citric Acid.
DOZ Product Panthenol – opinia Pana Tabletki:
Kosmetyk.
Stężenie panthenolu: 10% – OK. Dodatkowe substancje wspomagające gojenie (oprócz panthenolu): alantoina. Znowu mało. Kolejny średni preparat – ratunkiem jest określona ilość pantenolu. |
***
Panthenol Pianka Apteo
Kosmetyk, pianka 150 ml, aktualną cenę (8-16 PLN) i dostępność sprawdzisz tutaj.
Skład:
Aqua (Water), Butane, Propane, Isobutane, Panthenol, Glycerin, Aloe Barbadensis Leaf Juice, Polysorbate 20, PEG-20 Glyceryl Laurate, Tocopherol, Linoleic Acid, Retinyl Palmitate, Cetrimonium Chloride, Sodium Cocoamphoacetate, PEG-7 Glyceryl Cocoate, Phenoxyethanol, Ethylhexylglycerin, Potassium Sorbate, Sodium Benzoate, Parfum (Fragrance), Hexyl Cinnamal, Butylphenyl Methylpropional, Limonene, Citric Acid.
Panthenol Pianka ApteoCare – opinia Pana Tabletki:
Kosmetyk – nic nowego.
Stężenie panthenolu: 5% – fajnie, że wiemy ile, ale mało. Dodatkowe substancje wspomagające gojenie (oprócz panthenolu): sok z aloesu. OK ale trochę mało. Substancje szkodliwe: podobnie jak u poprzedników. Tym razem producent próbował poprawić sytuację, dodając trochę składników łagodzących i regenerujących. Ale dalej litania niepotrzebnych substancji jest długa. Kiepsko. *** Aktualną cenę (8-16 PLN) i dostępność Panthenol Pianka ApteoCare sprawdzisz tutaj. |
***
SunOzon, spray z panthenolem po opalaniu
wyrób medyczny, 150 ml
Skład:
Aqua, Butane, Propane, Panthenol, Hydroxyethyl Urea, Palmitamidopropyltrimonium Chloride, Cetearyl Alcohol, Isopropyl Myristate, Buxus Chinensis, Tocopheryl Acetate, Dicaprylyl Ether, Diethylhexylcyclohexane, Isobutane, Oenothera Biennis Oil, Phenoxyethanol, Ethylhexylglycerin, Limonene, Hexyl Cinnamal, Butylphenyl Methypropional, Linalool.
SunOzon – spray z panthenolem – opinia Pana Tabletki:
Pierwszy minus za to, że nie znamy stężenia pantenolu – więc jak ocenić, czy stosowanie tego produkty ma sens, skoro nie wiemy, ile zawiera najważniejszego składnika, hm? Skreśla go na samym początku
Resztę kontrowersyjnych składników zaznaczyłem w składzie na różowo. |
Przeczytaj też:
- Analiza środków odstraszających kleszcze.
- Analiza dobrych kremów z filtrem.
- Beta-karoten– czy faktycznie wspomaga opalanie?
- Co na oparzenia słoneczne?
- Analiza środków po opalaniu.
***
Panthenol Protect
Kosmetyk, pianka 150 ml, aktualną cenę (4-16 PLN) i dostępność sprawdzisz tutaj.
Skład:
Aqua, Butane, Panthenol, Propane, Mineral Oil, Ethylhexyl Stearate, Cetearyl Alcohol, Linum Usitatissimum Seed Oil, PEG-40 Hydrogenated Castor Oil, Glyceryl Stearate, Glycerin, Tocopheryl Acetate, Ceteareth-20, Methylparaben, DMDM Hydantoin, Propylparaben, Phenoxyethanol.
Panthenol Protect – opinia Pana Tabletki:
Kosmetyk.
Stężenie panthenolu: brak informacji. Dodatkowe substancje wspomagające gojenie (oprócz panthenolu): olej lniany, octan tokoferylu – ok. Substancje szkodliwe: mamy tu całą listę, nie wiem czy można jeszcze coś dodać – na minus. Patrząc na ten skład nie dziwię się, że pacjenci narzekają, że stosowanie takich produktów na już podrażnioną skórę – tylko pogarsza sprawę. *** Aktualną cenę (4-16 PLN) i dostępność Panthenol Protect sprawdzisz tutaj. |
***
Panthenol Gorvita
Kosmetyk, pianka 100 ml, aktualną cenę (+- 14 PLN) i dostępność sprawdzisz tutaj.
Skład:
Aqua, Panthenol, Cetrimonium Chloride, Propylene Glycol, Aloe Vera (Aloe Barbadiensis) Extract, Cocoamide Dea, Olive Oil Peg-7 Esters, Allantoin, Phenoxyethanol.
Składniki pochodzenia naturalnego.
Panthenol Gorvita – opinia Pana Tabletki:
Kosmetyk – jak wyżej.
Stężenie panthenolu: brak informacji. Dodatkowe substancje wspomagające gojenie (oprócz panthenolu): ekstrakt z aloesu. Mało. Substancje szkodliwe: jest nieźle, w porównaniu do poprzedników wyjątkowo ich mało. W tym przypadku skład jest ok – ale brak informacji o zawartości pantenolu – duuuży minus. No szkoda. *** Aktualną cenę (+- 14 PLN) i dostępność Panthenol Gorvita sprawdzisz tutaj. |
***
Panthenol Nord Farm
Kosmetyk, pianka 150 ml, aktualną cenę (7-16 PLN) i dostępność sprawdzisz tutaj.
Skład:
Aqua, Butane, Panthenol, Mineral Oil, Propane, Ethylhexyl Stearate, Cetearyl Alcohol, Aloe Barbadensis Leaf Extract, Propylene Glycol, PEG-40 Hydrogenated Castor Oil, Glyceryl Stearate, Glycerin, Ceteareth-20, Dipropylene Glycol, Boswellia Serrata Gum, Methylparaben, DMDM Hydantoin, Ethylparaben, Phenoxyethanol, Tocopheryl Acetate, Retinyl Acetate, Calcium Lactate.
Panthenol Nord Farm – opinia Pana Tabletki:
Kosmetyk – jak wyżej.
Stężenie panthenolu: 5% – ok, ale to mało. Dodatkowe substancje wspomagające gojenie (oprócz panthenolu): ekstrakt z liści aloesu, ekstrakt Boswelia serrata, octan tokoferylu i octan retinolu – na plus. Substancje szkodliwe: znowu cała litania. Znowu przeciętnie, niby coś pomoże, ale jak zapaskudzimy sobie podrażnioną skórę całą resztą to ciężko oczekiwać dobrych efektów. *** Aktualną cenę (7-16 PLN) i dostępność Panthenol Nord Farm sprawdzisz tutaj. |
***
Iwostin Solecrin Pianka Kojąca
Kosmetyk, pianka 150 ml, aktualną cenę (17-36 PLN) i dostępność sprawdzisz tutaj.
Skład:
Aqua, Panthenol, Paraffinum Liquidum, Butane, Steareth-2, Ceteareth-12, Isobutane, Stearyl Alcohol, Propane, Phenoxyethanol, Ceteareth-20, Allantoin, Glycerin, Dimethicone, Distearyl Ether, Ethylhexylglycerin, Citric Acid.
Iwostin Solecrin Pianka Kojąca- opinia Pana Tabletki:
Kosmetyk.
Stężenie panthenolu: brak informacji. Dodatkowe substancje wspomagające gojenie (oprócz panthenolu): alantoina – ok, ale to mało. Substancje szkodliwe: przeważają nad tymi korzystnymi – na minus. Za brak informacji o zawartości pantenolu – bardzo duży minus. *** Aktualną cenę (17-36 PLN) i dostępność Iwostin Solecrin Pianka Kojąca sprawdzisz tutaj. |
***
Jakie są alternatywy?
Jak widzicie, nie przedstawia się to najlepiej. Niby ma pomagać, a skład raczej na to nie wskazuje. Nic dziwnego, że po aplikacji może być gorzej niż przed. A chyba nie o to chodzi?
Jeśli miałbym sformułować jakiś jeden wniosek, byłoby to:
„Pianki z pantenolem, nie nadają się do pielęgnacji świeżo podrażnionej skóry. Mogą się sprawdzić na skórę suchą, ale nie na taką świeżą opaleniznę… Poszukaj lepiej lekkich łagodzących żeli i mleczek „po opalaniu””.
Jak wybrać dobrą piankę?
- Sprawdź czy producent podaje zawartość pantenolu – ilość +-10% będzie ok.
- Dodatkowe składniki – są na plus.
- Oleje mineralne – na minus.
- Im mniej konserwantów tym lepiej.
***
Serdeczności
Pan Tabletka
Marcin
***
Dla jeszcze niepoparzonych szczęśliwców – tutaj wpis o filtrach przeciwsłonecznych.
***
Przeczytaj też – bo warto:
- Analiza środków odstraszających kleszcze.
- Analiza dobrych kremów z filtrem.
- Beta-karoten– czy faktycznie wspomaga opalanie?
- Co na oparzenia słoneczne?
- Analiza środków po opalaniu.
Bibliografia:
https://ec.europa.eu/growth/tools-databases/cosing/?field_newsroom_topics_tid=251
https://www.cir-safety.org/ingredients
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5618656/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11696396
Dreno B., Zuberbier T., Gelmetti C., Gontijo G., Marinovich M.: Safety review of phenoxyethanol when usewd as a preservative in cosmetics. JEADV 2019, 33 (Suppl. 7), 15-24
O autorze
Marcin Korczyk
Absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego na wydziale farmaceutycznym. Po studiach pracował w aptece całodobowej w Nowym Sączu - i w trakcie pracy rozpoczął tworzenie bloga www.pantabletka.pl - zapisując odpowiedzi na najczęściej zadawane przez pacjentów pytania.
Od czasu złożenia bloga w 2015 roku - do dziś - blog stał się jednym z najbardziej rozpoznawalnych i opiniotwórczych portali z wiedzą o racjonalnym stosowaniu leków i suplementacji.