Badania krwi u dzieci – rozmowa z ekspertem uPacjenta
Badania krwi u dzieci? Jakie wykonać? Kiedy przeprowadzić diagnostykę? Korzystając z uprzejmości uPacjenta przeprowadziłem wywiad z ich specjalistą medycznym – dr n. med. Karoliną Karabin. W wywiadzie skoncentrowaliśmy się właśnie na tym temacie – które badania krwi zrobić dzieciom i kiedy najlepiej je wykonać?
Ten wpis powstał we współpracy z uPacjenta.pl. Jak przy każdej mojej współpracy załatwiłem dla Was rabat:
- z hasłem PANTABLETKA aż 20% taniej na badania powyżej 300 zł
- w tym momencie rabat działa do końca roku!
- przy jednej wizycie uPacjenta.pl możesz przebadać 3 osoby.
Rozmowa na temat badania krwi u dzieci. Kim jest mój gość?
Dr n. med. Karolina Karabin – diagnosta, biolog molekularny. Rozmawiamy o badaniach krwi u dzieci.
Stare porzekadło mówi: czym skorupka za młodu nasiąknie, tym na starość trąci. Jak zatem budować zdrowe nawyki od małego, na co zwracać szczególną uwagę, jak oswajać dziecko ze zdrowymi wyborami i dlaczego to w ogóle ważne? Na te pytania odpowie dr n. med. Karolina Karabin – biolog molekularny i diagnosta laboratoryjny i konsultant ds. żywienia i stylu życia. Popularyzatorka wiedzy o tym jak zapobiegać chorobom na Instagramie @dr_karabin oraz wsparcie merytoryczne Opiekunów Zdrowia uPacjenta.
PT: Jakie są najważniejsze zdrowe nawyki, które powinniśmy wykształcać u dzieci od najmłodszych lat?
dr n. med. Karolina Karabin: Te nawyki to przede wszystkim: higiena, dieta, ruch i odpowiednia dawka snu. Ponadto już od małego warto serwować dziecku podstawową wiedzę o jego organizmie: skąd bierze energię, dlaczego odpowiedni dobór posiłków jest ważny, dlaczego warto się badać, myć zęby itp. Warto też zachęcać dziecko do próbowania różnych produktów, aby w przyszłości jego dieta była różnorodna.
Tylko jak to zrobić? Jakie wsparcie i narzędzia są dostępne dla rodziców w budowaniu zdrowych wzorców zdrowotnych u dzieci?
Dbanie o zdrowie może być fajną okazją do wspólnego spędzania czasu: wystarczy wyjść na rower czy spacer, a do torby zapakować owoce i wodę. Starsze dzieci mogą być angażowane w przygotowywanie posiłków. A jeśli trzeba zrobić badanie krwi dzieci – warto zrobić to razem. Dziecko zobaczy, że rodzic nie boi się igły, dzięki czemu samo nabierze odwagi do badania. Usługa pobrania krwi w domu daje taką możliwość, a przez to, że badanie ma miejsce w znajomym, komfortowym otoczeniu, badanie krwi jest dla dziecka bardziej akceptowalne i mniej stresujące.
Myślę, że bardzo ważnym elementem budowania odporności dziecka jest też… właściwe dbanie o siebie. Dzieci bacznie obserwują i naśladują rodziców. Jeśli jako rodzice będziemy oczekiwać od dziecka, by zjadło warzywa zamiast batona, podczas gdy sami chętniej sięgamy po słodycze niż zdrowe przekąski – nie będziemy wiarygodnym autorytetem. Z kolei kiedy namawiamy je na rower, a sami siedzimy przed telewizorem lub w ekranie smartfona – maluch nie ma motywacji, by też to robić.
Dzieci, które są zachęcane i wspierane przez rodziców do zdrowych nawyków, mają większe szanse na utrzymanie prawidłowej masy ciała, prawidłowo funkcjonujący układ odpornościowy i mniejsze ryzyko wystąpienia wielu chorób, takich jak otyłość, cukrzyca czy choroby układu krążenia. Ponadto aktywność fizyczna może pomóc w redukcji stresu i poprawie samopoczucia psychicznego, a także może pozytywnie przełożyć się na efekty w nauce.
O tym jakie badania na odporność warto wykonać dowiesz się z tego wpisu:
Pierwsze lata życia to ciągłe infekcje… Czy da się temu jakoś zaradzić? Jest coś, co warto podawać dziecku, by wspomóc odporność?
Małe dzieci dopiero zyskują odporność, stąd „ciągłe infekcje” – trzeba po prostu przez to przejść.
Aby wspomóc odporność dziecka, należy dbać o wspomniane wcześniej zdrowe nawyki, czyli zwracać uwagę na codzienną higienę, odpowiednią dawkę aktywności fizycznej (CDC rekomenduje godzinę co najmniej średnio intensywnej aktywności dzieciom w wieku 6-18 lat), snu (warto zwrócić uwagę, że dzieci generalnie potrzebują go więcej niż dorośli) oraz jakościową dietę. W posiłkach dziecka (dorosłego zresztą też) powinny znajdować się różnorodne warzywa, owoce, strączki, jak również chude mięso, ryby, pieczywo pełnoziarniste, nabiał i zdrowe tłuszcze roślinne. Pamiętajmy, że odporność budujemy przez cały rok, a nie tylko na sezon przeziębieniowy. To, co robimy na co dzień, odbija się na naszej podatności na infekcje. Dlatego najlepszą „szczepionką” na odporność są zdrowe nawyki, zbudowane już od najmłodszych lat.
Zobacz też: Pan Tabletka uPacjenta, czyli pobranie krwi w domu.
A czy badania krwi u dzieci mogą wzmocnić ich odporność?
Kiedy dziecko czuje się gorzej, badania krwi pomogą zidentyfikować przyczynę takiego samopoczucia, a to z kolei może przyspieszyć proces leczenia.
Przyczynę nieoptymalnego funkcjonowania organizmu dziecka można zidentyfikować wykonując profilaktycznie takie badania jak:
- morfologia,
- lipidogram,
- żelazo,
- ferrytyna,
- ocenę stężenia witaminy D lub B12.
Podpowiedzą nam one, że np. mamy niedobór jakiegoś składnika pokarmowego, co może być motywacją do zmiany diety. Jednak same w sobie nie są doraźną metodą poprawiania odporności.
A tak na marginesie: bardzo „walczę” na co dzień ze sformułowaniem „wzmacniać odporność”. Układ odpornościowy nie działa w ten sposób, że my sobie go wzmacniamy. Chodzi o pewien balans i równowagę, który możemy osiągnąć poprzez np. prawidłowy styl życia.
Wiesz, jak dzieci reagują na igłę. Jaka jest Twoja ekspercka opinia: czy badanie krwi u dzieci może być bezbolesne?
Racja, badania krwi nie budzą pozytywnych skojarzeń – szczególnie u dzieci. Faktem jest też, że nie unikniemy małego ukłucia i nie ma co czarować dziecka, że nic nie poczuje. Będzie to jednak lekki i krótkotrwały dyskomfort – warto o tym powiedzieć dziecku przed badaniem. Niemal bezbolesne pobranie krwi u dziecka jest możliwe przy współpracy zarówno dziecka, specjalisty medycznego, jak i rodziców.
Rodzice mogą pozytywnie wpłynąć na łagodny przebieg pobrania krwi, na przykład podając dziecku pół godziny przed pobraniem krwi szklankę wody, a w przypadku niemowląt: karmiąc je mlekiem. Nawadniając organizm, żyły stają się lepiej widoczne, dzięki czemu specjaliście medycznemu łatwiej pobrać krew. Procedura jest krótsza i mniej bolesna, bo zwiększamy szansę, że pierwsze wkłucie będzie jedynym koniecznym. Dobrze też zwrócić uwagę na ubiór dziecka – rękawki lub nogawki powinno dać się łatwo podwinąć (u małych dzieci krew może być pobrana z piętki, dlatego dobrze mieć to na uwadze).
Mówi się, że pobranie krwi z palca boli mniej…
Możliwe, że niektórzy tak czują. Ja osobiście wolę pobranie z żyły, bo opuszki palców są bardziej unerwione i bolą. Warto też mieć na uwadze, że krew włośniczkowa, czyli ta pobierana z palca czy piętki, jest mniej objętościowa i nie nadaje się do wszystkich badań. Krew pobrana z palca nadaje się tak naprawdę tylko do badania morfologii krwi, CRP i bilirubiny. Pozostałe badania wymagają analizy z krwi żylnej. Dlatego jeśli badamy np. żelazo czy stężenie jakiejś witaminy, nie nastawiajmy dziecka na pobranie z palca, bo jest to po prostu niewykonalne.
Jakie badania profilaktycznie warto zrobić dziecku w zależności od wieku?
Wybór badań profilaktycznych dla dzieci powinien zależeć od wieku. Ponieważ u niemowląt organizm dopiero się rozwija i „stabilizuje”, badania kontrolne, które zwykle się zaleca to: morfologia, CRP, witamina D i bilirubina całkowita. Te badania pozwolą na ogólną ocenę stanu zdrowia, mogą wskazać, że w organizmie dziecka pojawił się stan zapalny lub żółtaczka. Oczywiście u dziecka można wykonać inne badania np. na zlecenie lekarza kiedy dzieje się coś niepokojącego.
Kliknij w zdjęcie i sprawdź jakie badania warto zrobić Twojemu dziecku – z kodem PANTABLETKA masz 20% taniej na badania powyżej 300 zł 👇👇👇
U dzieci w wieku 1-3 tych badań może być już więcej. To czas bardzo intensywnego rozwoju – dzieci mają zwiększone zapotrzebowanie na żelazo, więc warto sprawdzić poziom tego pierwiastka w organizmie.
W wieku przedszkolnym można zacząć już monitorować parametry, które wzrastają przy częstych chorobach takich jak niedoczynność tarczycy czy cukrzyca, czyli TSH i glukoza. Diagnostykę warto też poszerzyć o parametry nerkowe (np. kreatynina) lub składniki pokarmowe takie jak wapń, witamina D czy fosfor organiczny.
Kiedy dziecko staje się nastolatkiem, do listy regularnych badań profilaktycznych warto dopisać lipidogram i próby wątrobowe.
A jakie badania powinni wykonać rodzice, chcąc dać dobry przykład?
Podstawowe badania krwi to przede wszystkim:
- morfologia,
- lipidogram,
- próby wątrobowe,
- hsCRP,
- glukoza,
- TSH.
Warto też sprawdzić stężenie witaminy D, szczególnie gdy nigdy jej nie badaliśmy. Panie zachęcam do wykonania badania żelaza i ferrytyny. Każdy dorosły powinien wykonywać te badania raz w roku. Wykonywane regularnie pozwalają na wczesną identyfikację rozwoju takich chorób jak cukrzyca, miażdżyca czy anemia.
Kliknij w obrazek i sprawdź jakie badania warto wykonać po ciąży.
Okej, przekonałaś mnie! Chcę wykonać sobie i dziecku badania krwi, ale ostatnio chorowaliśmy – jak szybko można wykonać badanie krwi po chorobie?
Najlepiej poczekaj 2-3 tygodnie od pełnego wyzdrowienia.
Wróćmy jeszcze na koniec do zdrowych nawyków u dzieci: dlaczego to takie ważne? Jak rozmawiać z dzieckiem na temat zdrowia i zachęcać je do podejmowania zdrowych wyborów?
Dziecko, które od małego uczone jest zdrowych nawyków stanie się w przyszłości zdrowym i świadomym dorosłym. Wkładamy wiele wysiłku w to, żeby dziecko miało „gładki” start w dorosłość: zakładamy konta oszczędnościowe, kupujemy mnóstwo edukacyjnych zabawek, inwestujemy w podróże – w tym wszystkim zdrowie czasami umyka. A zdrowe nawyki to większa odporność, jak również lepsze ogólne samopoczucie, także psychiczne. Dlatego edukujmy w sposób dopasowany do wieku dziecka, pozwólmy mu eksperymentować z formami aktywności i jedzenia, a także nagradzajmy za zdrowe wybory. W końcu: czym skorupka za młodu nasiąknie, tym na starość trąci.
Badania krwi u dzieci – Podsumowanie
Bardzo dziękuję Karolinie za rozmowę – mam nadzieję, że już rozumiecie dlaczego tak ważne jest profilaktyczne wykonywanie badań u dzieci. Oczywiście nie można zapominać o zdrowych nawykach – zróżnicowana dieta, ruch i odpowiednia ilość snu. Staram się Wam o tym przypominać na każdym kroku. Dbajcie o siebie i swoje dzieci 🙂
A jeśli chcecie wykonać badanie krwi bez wychodzenia z domu zachęcam do skorzystania z uPacjenta.pl. Ode mnie otrzymujecie rabat –z hasłem PANTABLETKA aż 20% taniej na badania powyżej 300 zł.
***
Więcej informacji o badaniach krwi znajdziesz w tych wpisach:
- Jak sprawdzić poziom witamin i składników mineralnych?
- Pan Tabletka uPacjenta, czyli pobieranie krwi w domu
- Badania na odporność – co i kiedy warto badać?
***
Serdeczności
Pan Tabletka
Marcin
***
O autorze
Marcin Korczyk
Absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego na wydziale farmaceutycznym. Po studiach pracował w aptece całodobowej w Nowym Sączu - i w trakcie pracy rozpoczął tworzenie bloga www.pantabletka.pl - zapisując odpowiedzi na najczęściej zadawane przez pacjentów pytania.
Od czasu złożenia bloga w 2015 roku - do dziś - blog stał się jednym z najbardziej rozpoznawalnych i opiniotwórczych portali z wiedzą o racjonalnym stosowaniu leków i suplementacji.
