
Pielęgnacja w atopowym zapaleniu skóry u dzieci – czy robisz to dobrze?
Nie ulega wątpliwości, że ilość zachorowań na atopowe zapalenie skóry u dzieci wzrasta w niepokojącym tempie. Widzę to także jako farmaceuta, doradzając rodzicom szukającym najlepszych rozwiązań dla problematycznej skóry maluchów. O samym AZS można by napisać całą serię wpisów, ten jednak ma za zadanie odpowiedzieć na najczęściej zadawane przez Was pytanie – jakie kosmetyki wybrać dla dziecka z AZS? Niniejszy wpis to wstęp do kilku analiz, które mam dla Was przygotowane – przede wszystkim analizy preparatów do nawilżania skóry i do kąpieli.
Czym jest atopowe zapalenie skóry (AZS)?
Atopowe zapalenie skóry (AZS) jest chorobą zapalną, wynikającą z zaburzonej pracy układu immunologicznego. Innymi słowy, nadreaktywny układ odpornościowy produkuje nadmierną ilość przeciwciał i związków prozapalnych, co odbija się na stanie zdrowia skóry. Przebieg AZS podzielić możemy na okres zaostrzeń i nasilenia objawów oraz remisji, podczas której organizm “uspokaja się” pod wpływem odpowiedniego leczenia i oczywiście skutecznej profilaktyki.
Skąd bierze się atopowe zapalenie skóry u dzieci?
Mechanizm rozwoju AZS jest niezwykle złożony i wiele wskazuje na to, że jeszcze nie do końca poznany. Wiemy natomiast, że chorobę wywołują zarówno czynniki genetyczne, predysponujące do wystąpienia zaburzeń, jak i środowiskowe. Nie bez znaczenia jest niestety to, w jakich czasach żyjemy – chemia w jedzeniu, kosmetykach, a nawet powietrzu… Nie ma się co czarować, zachorowań będzie wciąż przybywać. To, co możemy zrobić, to w miarę możliwości zadbać o otoczenie dziecka – wybierać dobrej jakości żywność, nauczyć się czytać składy kosmetyków i zainwestować w nawilżacz lub oczyszczacz powietrza (a najlepiej jedno i drugie).
I kolejna ważna sprawa – zaostrzenia AZS wywołują także wszelkie czynniki zaburzające równowagę organizmu. Sprzyjają im infekcje, niedobory składników odżywczych, a pośrednio nawet stres. Warto o tym pamiętać i przestać się łudzić, że kiepska dieta, niedosypianie i nerwy nie wpłyną na nasze zdrowie. Dotyczy to wszystkich chorób o podłożu immunologicznym, nie tylko AZS.
Czy AZS dotyczy tylko dzieci?
Zdecydowana większość przypadków atopowego zapalenia skóry rozwija się w wieku dziecięcym, mimo to choroba może dać o sobie znać także w okresie dojrzewania lub dorosłości. Zasadniczo wyróżnia się 3 fazy AZS zależne od wieku:
- niemowlęcą (do 2. roku życia) – zmiany obserwujemy na buzi, skórze głowy, tułowiu i kończynach,
- dziecięcą (od 3. do 11. roku życia) – zmiany nasilają się w zgięciach łokciowych i pod kolanami, często pojawiają się także wokół ust,
- młodzieżową/dorosłą (powyżej 12. roku życia) – zmiany pojawiają się dodatkowo na grzbiecie dłoni, nasila się przesuszenie i pogrubienie skóry.
Niestety, wiele dzieciaków z atopiami musi radzić sobie z nimi także w późniejszych latach – tym bardziej warto nauczyć się, jak funkcjonować z chorobą i skutecznie pomagać swojej skórze.
Jakie są objawy atopowego zapalenia skóry?
W przebiegu AZS dochodzi do uszkodzenia bariery skóry, zwiększa się jej przepuszczalność dla niepożądanych substancji (toksyn, alergenów) oraz nasila się utrata wody. W efekcie mamy szereg charakterystycznych objawów:
- mocne przesuszenie skóry,
- świąd, pieczenie,
- zaczerwienienie,
- łuszczenie się skóry,
- tendencję do łupieżu.
Uszkodzenie skóry, nasilone przez mimowolne drapanie, zwiększa ryzyko nawracających zakażeń, na które należy zwrócić szczególną uwagę zwłaszcza w przypadku dzieciaków.
Jak leczymy atopowe zapalenie skóry u dzieci?
Diagnostyką i leczeniem atopowego zapalenia skóry u dzieci i u dorosłych zajmują się lekarze dermatolodzy i alergolodzy. Terapia zależy od wieku pacjenta oraz stopnia nasilenia objawów. Stosowane są m.in. leki przeciwhistaminowe, maści sterydowe oraz preparaty immunosupresyjne. Docelowo dążymy do osiągnięcia remisji i zmniejszenia dolegliwości skórnych.
Pamiętaj, że dzieciaki z AZS są obarczone znacznie większym ryzykiem występowania alergii, także pokarmowych. Zwróć uwagę na alergie krzyżowe, np. maluch uczulony na pyłki brzozy może podobnie reagować na pyłki leszczyny, seler lub owoce pestkowe.
Więcej o związku alergii z odpornością pisałem tutaj:
O czym musisz pamiętać mając dziecko z AZS?
Pokuszę się o stwierdzenie, że codzienne nawyki w atopowym zapaleniu skóry są równie lub prawie tak samo ważne jak terapia lekami – podstawą są odpowiednie kosmetyki do higieny i pielęgnacji oraz hipoalergiczne produkty używane do prania. Dziecko z AZS ubieraj w miękkie i oddychające tkaniny, unikaj wełny i szorstkich materiałów.
W pomieszczeniach, w których najczęściej przebywa mały atopowiec, zadbaj o optymalną temperaturę i wilgotność powietrza. W trakcie kąpieli pamiętaj też o umiarkowanej temperaturze wody, a do osuszania skóry używaj miękkiego ręcznika. Unikaj wszelkiego rodzaju pocierania podrażnionej, atopowej skóry.
Aha, i jeszcze jedno. Wiedząc, że maluch jest alergikiem, uważaj na kontakt z alergenami – kurzem, sierścią, pyłkami. W takiej sytuacji lepiej nie suszyć prania na zewnątrz i uważać z wietrzeniem pomieszczeń w sezonie alergicznym.
Pielęgnacja w atopowym zapaleniu skóry (AZS)
Po dość przydługawym wstępie (bo i temat rzeka), dochodzimy do meritum – pielęgnacji w AZS. Jej celem jest nawilżenie, zmiękczenie i złagodzenie podrażnień, przy równoczesnym wsparciu odbudowy bariery skóry.
Preparaty dedykowane atopowcom najczęściej mają status dermokosmetyków i dostępne są w aptece. Smutne jest to, że nawet w tej grupie znajdują się czarne owce, warto zatem zwracać uwagę na potencjalnie drażniące konserwanty, np. parabeny i wybierać proste, przyjazne skórze składy.
Jakich składników szukamy w kosmetykach na atopowe zapalenie skóry?
W preparatach przeznaczonych dla osób z AZS szukamy przede wszystkim:
- emolientów – substancji zmiękczających skórę poprzez zapewnienie jej odpowiedniego nawilżenia i zmniejszenie utraty wody
- olejów naturalnych – o działaniu nawilżającym, łagodzącym, uzupełniających barierę lipidową skóry (np. olej z wiesiołka, olej lniany),
- oleje mineralne? – o ile w kosmetykach dla osób zdrowych parafina i inne sztuczne natłuszczacie nie są pożądane, to w kosmetykach dla osób, których skóra jest hiperwrażliwa i atopowa, parafina itp. może się sprawdzać, bo to składnik, który w zasadzie nie uczula,
- substancji nawilżających, np. gliceryny,
- substancji łagodzących i przeciwzapalnych (np. pantenol, bisabolol, alantoina),
- mocznika – w niższych stężeniach działa nawilżająco, a w wyższych keratolitycznie,
- ceramidów – składników, które wchodzą w skład bariery lipidowej skóry i sprzyjają jej regeneracji.
Nie pozostaje zatem nic innego jak przejść do analizy konkretnych preparatów na AZS, połączonej z opinią Pana Tabletki 🙂

Swędzące i zaczerwienione zmiany w przebiegu atopowego zapalenia skóry.
Analiza kosmetyków na atopowe zapalenia skóry dla dzieci i dorosłych
Sprawdź, jakie kosmetyki do nawilżająco-kojące do skóry atopowej najczęściej używa #GangPanaTabletki:
Serdeczności i w kontakcie
Pan Tabletka
Marcin
***
Więcej wiedzy od Pana Tabletki?
- Olej z wiesiołka – olej dla kobiet? Czy faktycznie?
- Naturalne mydło do skóry atopowej (AZS) i alergicznej?
- Jak pielęgnować i radzić sobie z suchą skórą? Również po podrażnienu przez środki do dezynfekcji.
***
A może Twoje dziecko wybiera się żłobka/przedszkola i chcesz wiedzieć jak wzmocnić jego odporność? Może zainteresuje Cię moja książka:
O autorze
Marcin Korczyk
Absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego na wydziale farmaceutycznym. Po studiach pracował w aptece całodobowej w Nowym Sączu - i w trakcie pracy rozpoczął tworzenie bloga www.pantabletka.pl - zapisując odpowiedzi na najczęściej zadawane przez pacjentów pytania.
Od czasu złożenia bloga w 2015 roku - do dziś - blog stał się jednym z najbardziej rozpoznawalnych i opiniotwórczych portali z wiedzą o racjonalnym stosowaniu leków i suplementacji.