Jak przygotować siebie i dziecko do USG jamy brzusznej?
Ból brzucha, biegunka, zaparcia, zmiany obwodu brzucha, problemy z kupką i siku– wszystko to prowadzi nas do jednego – pora przygotować się do USG jamy brzusznej. Badanie USG wykrywa położenie, wielkość, kształt tkanek, obecność guzków, torbieli w narządach i wiele innych parametrów. Pomimo swojej multi funkcjonalności badanie to budzi, wiele niepokojów i stresu. Na grupie dla rodziców Pana Tabletki co jakiś czas można znaleźć pytania o to jak przygotować się do USG brzucha? Czy jest czego się obawiać? A może nie taki diabeł straszny jak go malują?
Czym jest USG jamy brzusznej?
W skrócie to bezinwazyjne i bezbolesne badanie podczas którego wykorzystywane jest zjawisko odbijania się fal ultradźwiękowych od różnych ośrodków czyli naszych narządów. Specjalne głowice ultrasonografów emitują impulsy i jednocześnie odbierają siłę i czas z jakimi fale odbijają się od wybranych tkanek. Potem na podstawie zebranych danych w czasie rzeczywistym ekran komputera pokazuje obraz naszego wnętrza.
Zalety i wady USG jamy brzusznej
- Zalety✅
- Badanie nieinwazyjne i dobrze tolerowane przez pacjentów✅
- Nie wymaga specjalnego przygotowania✅
- Brak konieczności podawania dodatkowych substancji np. kontrastu✅
- Powszechna dostępność✅
- Możliwość badań przyłóżkowych- istnieją przenośne ultrasonografy✅
- Dobra ocena anatomii w czasie rzeczywistym✅
- Wady⛔️
- Wartość diagnostyczna zależy od jakości sprzętu i umiejętności osoby wykonującej to badanie⛔️
- Widoczność ograniczają gazy i kości⛔️
- Sprzęt jest drogi, ciężko o dostęp do dobrego sprzętu w ramach badań⛔️
Bezpieczeństwo ultrasonografii
Fale ultradźwiękowe to nie promieniowanie jonizujące, brak jest znanych naukowo udokumentowanych długoterminowych efektów ubocznych tego badania. Wykorzystywane częstotliwości są niesłyszalne dla ludzkiego ucha, a dodatkowo badanie jest stosunkowo szybkie. Podczas wykonywania USG może wystąpić krótkoterminowe podniesienie temperatury badanego obszaru. Żel użyty w badaniu łatwo zmywa się wodą, nie brudzi i nie plami odzieży, wysycha przekształcając się w biały proszek. Po wykonaniu ultrasonografii, jeżeli brak jest innych przeciwwskazań medycznych, można od razu przejść do wykonywania codziennych obowiązków.
Najważniejsze zasady przygotowania się do USG jamy brzusznej
Jeżeli mamy do czynienia z sytuacją nagłą, to nie ma sensu czytania tego akapitu. Badanie USG może zostać wykonane bez jakiegokolwiek wcześniejszego przygotowania pacjenta. Natomiast gdy mówimy o planowanym USG – tu sprawa wygląda inaczej i zachęcam do lektury.
Przygotowanie do USG jamy brzusznej:
- Ograniczenia dietetyczne🌮🍗🍇
- Dwa trzy dni przed planowanym badaniem należy unikać spożywania produktów powodujących wzdęcia i gazy oraz takich które zawierają dużo tłuszczu.
- Zrezygnuj z warzyw kapustowatych, grochu, kaszy, jasnego chrupkiego pieczywa czy też napojów gazowanych.
- Zakazane jest spożywanie alkoholu, palenie papierosów, żucie gumy przynajmniej przez okres 6 godzin przed USG
- Zalecane posiłki lekkie: jogurt, lekkie zupy, jeśli możesz powstrzymaj się w dniu badania od spożywania śniadania, szczególnie jeżeli zależy Ci na dokładnym zobrazowaniu pęcherzyka żółciowego
- Postaraj się też zadbać o odpowiednie wypróżnienie
- W zależności od instrukcji lekarza, może być wymagane, abyś pozostał na czczo przez określony czas przed badaniem. Zazwyczaj jest to około 6–8 godzin
- Nawadnianie i przygotowanie pęcherza🥤
- Zazwyczaj korzystne w trakcie badania jest posiadanie pełnego pęcherza dlatego warto przed badaniem napić się niegazowanej wody. Ogranicz soki i napoje smakowe.
- Wskazówki dotyczące przyjmowania leków💊
- Zawsze skonsultuj z lekarzem jakie leki przyjąć przed badaniem a jakie odstawić. Leki przyjmowane na stałe w większości przypadków zalecane są do spożycia pomimo przeprowadzanego badania.
Często w zaleceniach jest mowa o przyjmowaniu preparatów z symetykonem np. Espumisanu w celu zniwelowania gazów podczas wykonywania USG. W takiej sytuacji należy trzymać się dawkowania widocznego na ulotce danego leku
- Zawsze skonsultuj z lekarzem jakie leki przyjąć przed badaniem a jakie odstawić. Leki przyjmowane na stałe w większości przypadków zalecane są do spożycia pomimo przeprowadzanego badania.
- Odzież i higiena osobista🧽👕
- Pamiętaj do tego badania będziesz odsłaniać brzuch, ważny jest wybór luźnego, swobodnego ubioru, które łatwo zdejmiesz i później założysz. Raczej nie zalecałbym ubrań z dużą ilością metalowych elementów takich jak guziki, suwaki. Skóra do badania powinna być czysta, ale nie musisz jej dodatkowo odkażać, nie stosuj też przed USG żadnych kremów, balsamów i olejków.
- Przed badaniem usuń biżuterię, pierścienie, zegarki i inne metalowe przedmioty z obszaru brzucha, ponieważ mogą one zakłócać obrazowanie ultrasonograficzne.
- Zbierz wyniki poprzednich badań📝
- Jeśli masz jakiekolwiek wcześniejsze wyniki badań obrazowych, takie jak poprzednie USG, tomografia komputerowa (TK) czy rezonans magnetyczny (MRI), zabierz je ze sobą na badanie.
Rady dla najmłodszych pacjentów👶
Na facebookowej grupie Pan Tabletka dla rodziców możemy znaleźć takie pytania:
Agata
Hej! Jak przygotować dziecko do USG brzucha? 4 latek chyba potrzebuje dowiedzieć się, co jest w brzuchu i do czego służy… Czy możecie polecić książki albo np. układanki, które sprawdziły się u Waszych dzieci?
Ewelina
Dzień dobry
Na ile dni przed badaniem usg brzuszka powinnam „dokarmić” trzynastomiesięczne dziecko espumisanem? I w jakiej dawce? Żeby na badaniu wszystko było dobrze widać. A może nie muszę tego robić?
***
USG brzucha to dla dziecka zawsze ogromny stres, oto kilka moich rad, żeby go zmniejszyć.
- Postaraj się wytłumaczyć wcześniej dziecku na czym będzie polegać to badanie, pomoże to mu łatwiej odnaleźć się w tej niekomfortowej sytuacji
Pomocna będzie zabawa w lekarza, możesz nawet stworzyć Wasz własny ultrasonograf badać nim misie i siebie nawzajem - Zwróć uwagę na wytłumaczenie dziecku, żeby nie ruszało się podczas badania, poćwiczcie spokojne leżenie w trakcie zabawy
- Pamiętaj żel używany do badania może być zimny, uprzedź o tym fakcie swoje dziecko i pokaż mu jakie to uczucie smarując brzuszek np. kremem. Rodzice podpowiadają, że świetną głowicą USG jest antyperspirant.
- Na badanie weź ulubione zabawki dziecka, wszystko co może pomóc odwrócić jego uwagę
- W trakcie badania rozmawiaj z dzieckiem
- Zażywanie Espumisanu przed badaniem nie jest obowiązkiem, jednak jeżeli lekarz tak zaleci to informacje o dawkowaniu zawsze znajduje się w ulotce leku
- Nie bój się pytać w razie jakichkolwiek wątpliwości
Jak przygotować siebie i dziecko do USG jamy brzusznej? – Podsumowanie
Najważniejsze to nie ulegać panice. USG to bardzo specyficzne badanie i czasem nawet jeśli zrobimy wszystko perfekcyjnie z zaleceniami, badanie może nie wyjść. Czy to powód, aby zaniedbywać przygotowania? Oczywiście, że nie, jeśli tylko możemy to starajmy się zwiększać nasze szanse na sukces badania. USG to złoty standard diagnozowania, korzystajmy więc z tego dobrodziejstwa.
Zachęcam również do odwiedzenia wpisów, dzięki którym dowiesz się jakie leki mogą pomóc w problemach przewodu pokarmowego:
Zaparcia u dzieci – jak leczyć?
Co na trawienie? Analiza i opinia Pana Tabletki
Top 10 najlepszych preparatów na wzdęcia
***
Serdeczności,
Pan Tabletka
Marcin
***
Twoje dziecko ma słabą odporność i często jest nieobecne w żłobku lub przedszkolu? Koniecznie sprawdź link poniżej (klikając w zdjęcie)
Bibliografia:
- Herring W. (2021) Podręcznik radiologii, Wrocław, Edra Urban & Partner
- Dmoch-Gajzlerska E. (2014) USG dla położnych, PZWL Wydawnictwo Lekarskie
- Bates J. (2012) Ultrasonografia jamy brzusznej, Elsevier Health Sciences Poland
- https://podyplomie.pl/pediatria/36566,przygotowanie-pacjenta-i-dokumentacji-medycznej-do-badania-obrazowego-czesc-1-badania ( Data dostepu: 08.08.2023)
- https://www.mp.pl/pacjent/badania_zabiegi/301933,usg-jamy-brzusznej (Data dostępu: 08.08.2023)
- Sinan T, Leven H, Sheikh M. Is fasting a necessary preparation for abdominal ultrasound? BMC Med Imaging. 2003 Jul 22;3(1):1. doi: 10.1186/1471-2342-3-1. PMID: 12873354; PMCID: PMC183866.
O autorze
Marcin Korczyk
Absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego na wydziale farmaceutycznym. Po studiach pracował w aptece całodobowej w Nowym Sączu - i w trakcie pracy rozpoczął tworzenie bloga www.pantabletka.pl - zapisując odpowiedzi na najczęściej zadawane przez pacjentów pytania.
Od czasu złożenia bloga w 2015 roku - do dziś - blog stał się jednym z najbardziej rozpoznawalnych i opiniotwórczych portali z wiedzą o racjonalnym stosowaniu leków i suplementacji.