Pierwszy atak astmy u dziecka! Co robić?
Duszność, kaszel, problemy z oddychaniem, słyszalne świsty podczas oddychania… – już sam opis tych objawów zapewne jeży z przerażenia włosy na skórze wielu rodziców. Nic dziwnego – to może być astma! Dowiedz się, co robić, gdy w Twojej obecności dziecko dostanie pierwszego ataku astmy
***
Chcesz przypomnieć sobie czym jest astma? Podstawowe informacje o tej chorobie znajdziesz we wpisie Czy dzieci z astmą mają obniżoną odporność?
Co wywołuje atak astmy?
Zanim postaram się udzielić kilku wskazówek, w jaki sposób zachować się podczas ataku astmy u dziecka, zastanówmy się, co w ogóle może taki atak wyzwolić?
Atak astmy (a w późniejszym okresie po prostu zaostrzenie choroby) może zostać sprowokowany:
- kontaktem z alergenem,
- infekcją dróg oddechowych,
- zanieczyszczonym powietrzem (pozwól, że przypomnę tu o tym, jak ważne jest to, czym oddychamy i że naprawdę warto o te sprawę zadbać – https://pantabletka.pl/najlepszy-nawilzacz-jak-wybrac-i-dlaczego-opinia/ ),
- przez sport i generalnie wysiłek fizyczny,
- na skutek silnych emocji (stres, złość itp.),
- wahaniami pogody,
- dymem papierosowym,
- niektórymi lekami,
- niektórymi produktami spożywczymi (i dodatkami do żywności),
- różnego rodzaju innymi czynnikami drażniącymi.
Całkiem pokaźna lista, nie? Mnogość czynników sprawia, że naprawdę trudno uniknąć ich wszystkich, dlatego astmatyk kiedyś atak astmy raczej będzie miał… Nie zrozum mnie źle – nie chodzi mi o to, żeby zamykać się teraz całymi rodzinami w domu i siedzieć przy oczyszczaczu powietrza. Astma na szczęście jest chorobą całkiem dobrze poznaną pod kątem naukowym oraz praktycznego radzenia sobie z nią i w zdecydowanej większości przypadków, będąc pod opieką lekarza, da się ją opanować i trzymać w ryzach
***
Kiedy pierwszy atak astmy?
Pierwszy atak astmy u dziecka może objawić się właściwie w dowolnym momencie. Co tu dużo mówić – najczęściej w tym mało spodziewanym… czyli tak, jak to z dziećmi bywa (to jest śmiech przez łzy).
***
Atak astmy u dziecka – co robić, gdy się wydarzy?
Leczenie astmy uwzględnia wiele aspektów – rodzaj i stopień zaawansowania astmy, schorzenia współtowarzyszące, wiek chorego, wcześniejszą historię medyczną… W skrócie, leczeniem astmy zajmują się lekarze – koniec kropka. Z tego powodu nie będę zagłębiał się w tajniki terapii astmy. Skupię się wyłącznie na tym, co robić, gdy dziecko ma atak astmy i musimy działać tu i teraz.
Pomoc medyczna w napadzie astmy
Jeśli chodzi o kwestie farmakologiczną – w napadach i generalnie zaostrzeniach astmy sięga się po szybko (i krótko) działające wziewne beta-mimetyki (salbutamol lub fenoterol), glikokortykosteroidy lub tlenoterapię. Czasem konieczne jest podanie także innych leków, ale powiedzmy że te wymienione są taką podstawą.
Po ataku
W trakcie lub po ataku, jeśli udało nam się z nim uporać, należy skontaktować się z pogotowiem ratunkowym lub udać się samodzielnie na wizytę do lekarza. Istotne jest, by specjalista przeprowadził diagnostykę astmy, ustalił czynniki ryzyka zaostrzeń oraz przedstawił nam plan postępowania terapeutycznego – zarówno takiego przewlekłego, na co dzień, jak i szczegółowego postępowania w razie kolejnego ataku astmy u dziecka.
No i lekarz pomoże też w nauce obsługi inhalatora u dziecka – podawanie leków wziewnych u malucha to wcale nie taka bułka z masłem, wierzcie mi 🙂
***
A co, gdy dziecko ma pierwszy atak astmy?
Przy pierwszym epizodzie astmy u dziecka raczej nie mamy dostępu do leków rozszerzających oskrzela, które w momencie by go przerwały.
Co więc robić?
Po pierwsze – nie panikuj!
Po pierwsze nie panikuj. Dziecko będzie najprawdopodobniej wystarczająco przerażone tym, że ma problem z łapaniem oddechu, nie trzeba dokładać mu stresu naszymi emocjami (to bardzo trudne, ale sztuka opanowania emocji rodzica to naprawdę bezcenna sprawa).
Jak najszybciej zadzwoń po pomoc medyczną – napady astmy mogą mieć różne nasilenie, ale jeśli czujesz, że sytuacja Cię przerasta nie czekaj z wezwaniem pomocy. Naprawdę ważne jest, by dziecko otrzymało niezbędne leki rozszerzające oskrzela. Tak naprawde to na nich opiera się postępowanie podczas ataku astmy.
W oczekiwaniu na pogotowie możesz postarać się wspomóc dziecko poprzez dostęp do świeżego powietrza (uwaga, nie zimnego), uspokojenie malucha i tym samym próbę wyrównania oddechu. W miarę możliwości usuwamy też czynnik, który mógł wyzwolić napad astmy. Tak naprawdę niewiele więcej możemy zrobić, konieczna jest profesjonalna pomoc i wsparcie farmakologiczne.
***
Astma u dziecka – poinformuj placówkę
Na koniec wspomnę, że atak astmy jest stanem zagrożenia zdrowia i życia dziecka. Pamiętajcie więc, że jeśli już jesteście po pierwszym epizodzie u Waszego dziecka i konsultacji z lekarzem, to sami powinniście się dobrze wyedukować w temacie i przeszkolić na wypadek zaostrzenia choroby, dziecko, ale także np. opiekunów w placówce, w której znaczną część dnia spędza dziecko. W przedszkolu czy szkole powinni wiedzieć, że taka sytuacja jak nagły atak astmy u jednego z dzieci może się zdarzyć.
Jeśli dziecko samo wie, jaki lek i w jaki sposób powinno przyjąć – to brawa dla Was! Lepiej jednak, aby mimo posiadania tej niezbędnej wiedzy, zgłaszały się zawsze po pomoc do dorosłych – lekami nie ma żartów i powinny być podawane dzieciom wyłącznie przez osoby dorosłe.
***
Zdrowotności,
Pan Tabletka
Marcin
Bibliografia:
- Interna Szczeklika. Medycyna Praktyczna, 2019, s. 714-730.
- Polskie Towarzystwo Alergologiczne https://dlapacjentow.pta.med.pl/baza-wiedzy/filmy-instruktazowe/ (dostęp dnia: 27.08.2024)
- Guideline on management of the acute asthma attack in children by Italian Society of Pediatrics. Ital J Pediatr, 2018 Apr 6;44(1):46. doi: 10.1186/s13052-018-0481-1. Dostępne na: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29625590/.
- European Lung Foundation. Dostępna na: https://europeanlung.org/ (dostęp dnia: 27.08.2024)
O autorze
Marcin Korczyk
Absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego na wydziale farmaceutycznym. Po studiach pracował w aptece całodobowej w Nowym Sączu - i w trakcie pracy rozpoczął tworzenie bloga www.pantabletka.pl - zapisując odpowiedzi na najczęściej zadawane przez pacjentów pytania.
Od czasu złożenia bloga w 2015 roku - do dziś - blog stał się jednym z najbardziej rozpoznawalnych i opiniotwórczych portali z wiedzą o racjonalnym stosowaniu leków i suplementacji.