Ile kosztuje lek refundowany? Jak się liczy ryczałt, 30% i 50%?
Z tego wpisu dowiesz się i zrozumiesz o co chodzi z refundacją leków. Czyli ile to ryczałt, ile to 30%, ile 50% i dlaczego leki* które są na recepcie opisane jako B (bezpłatne) wcale nie są bezpłatne. Podpowiem Ci gdzie to można sprawdzić i jak tę wiedzę wykorzystać.
Które leki mają takie same ceny w każdej aptece?
Te leki które znajdują się na listach leków refundowanych, publikowanych przez Ministerstwo Zdrowia. Te leki, w danym momencie – kosztują wszędzie tyle samo. W każdej aptece ryczałt, 30% i 50% to będzie tyle samo.
A dokładnie, które to leki? I jak sprawdzić te ceny? Wytłumaczenie niżej 🙂
***
Co to jest refundacja?
Tak w 3 słowach chodzi o to, że jeśli jesteś ubezpieczony, to z reguły przysługuje Tobie albo Twoim dzieciom i seniorom – zniżka za leki, które zapisuje Ci lekarz w ramach wizyty w NFZ.
Dla przykładu – lek na 100% – bez refundacji jest wart 100 zł, a Ty za niego płacisz 20 zł – resztę dopłaca NFZ (80 zł).
W dalszej części wpisu wyjaśnię Ci skąd się biorą te kwoty, podpowiem również gdzie te wartości można sprawdzić. I jak tę wiedzę wykorzystać.
***
Ten wpis powstał w ramach mojej współpracy z portalem KtoMaLek.pl. KtoMaLek.pl pozwala na szybkie, sprawne i zupełnie darmowe poruszanie się po liście leków refundowanych.
***
***
Dla zabieganych – na skróty
Na co dzień nie śledzę jak zmienia się inflacja, nie wnikam w języki programowania i nie interesuje mnie na jakim programie pracuje mój księgowy – zrozumiem więc jeśli Ciebie nie interesuje jak się wylicza limit finansowania środków leczniczych i wartości refundacji 30% i 50%.
Przechodząc do meritum – jeśli chcesz szybko sprawdzić:
- czy przysługuje Ci lek refundowany i czy możesz zapłacić za niego mniej?
- ile zapłacisz za lek refundowany z recepty (zwykłej, albo e-recepty)?
- czy możesz wybrać tańszy zamiennik?
- czy ten lek jest dostępny w aptece
- to mogę Ci zaproponować 2 sposoby – wolny i szybki
Sposób wolny
Odnajdź na stronie Ministerstwa Zdrowia (MZ) plik z aktualną listą leków refundowanych.
- dokładna nazwa tego pliku to:
- Obwieszczenia ministra zdrowia – lista leków refundowanych
- to jest plik *.pdf który zawiera ponad 1,7 tys. stron – więc cierpliwości bo trochę się ładuje
- wykorzystaj opcję “lupki/wyszukaj” żeby znaleźć lek po nazwie
- pamiętaj, że MZ aktualizuję tę listę co 2 miesiące – koniecznie znajdź aktualną
A takie informacje możesz tam odszukać:
Sposób szybki i wygodny
Portal KtoMaLek.pl ma wygodny, dopracowany i zawsze aktualny moduł “Leki refundowane”. Sprawdzisz tam, w zasadzie w 1-3 kliknięcia:
- jakie są poziomy odpłatności za dany lek
- ile zapłacisz na zniżkę
- komu ten lek przysługuje (w jakim schorzeniu)
- KtoMaLek.pl od razu podpowiada jakie są zamienniki (!) dla Twojego leku (o ile są)
- możesz również od razu sprawdzić czy lek którego szukasz jest dostępny w aptece w Twojej okolicy
- po prostu mega wygodne 🙂
- Zerknij:
Moim zdaniem narzędzie dostarczone przez KtoMaLek.pl sprawdza się zarówno pod kątem pacjenta, jak i specjalistów którym zawsze brakuje czasu – lekarza i farmaceuty.
To droga na skróty za nami. Teraz wyjaśnię Ci raz a dobrze o co chodzi z tą refundacją 🙂
***
Czy wszystkie leki na receptę są refundowane?
Nie wszystkie.
Wiele osób dzieli leki według systemu – każdy lek na receptę jest refundowany (!) To oczywiście błędny tok rozumowania.
Leki dzielimy na refundowane – czyli takie które znajdują się na listach leków refundowanych publikowanych przez Ministerstwo Zdrowia, i na leki które nierefundowane – tutaj każda apteka może ustalać cenę według własnej polityki.
I teraz.
Każdy lek refundowany – to lek na receptę, ale nie każdy lek który możesz dostać tylko z przepisu lekarza – musi być refundowany.
Jest wiele nierefundowanych leków na receptę.
***
Gdzie znaleźć listy leków refundowanych?
Wszystkie drogi prowadzą na stronę Ministerstwa Zdrowia – tam jest zawsze aktualna lista.
Co oznacza zawsze aktualna? Według aktualnie obowiązującego prawa – listy leków refundowanych są aktualizowane co 2 miesiące.
***
O co chodzi z tą refundacją?
W takim mega skrócie. Wszyscy płacimy składki zdrowotne i tymi pieniędzmi częściowo dysponuje Narodowy Fundusz Zdrowia. W związku z tym – osobom ubezpieczonym przysługuje darmowa opieka zdrowotna i zniżki na część leków, które zapisuje nam lekarz.
Więc słowo zniżka, nie jest tutaj w 100% adekwatne, ponieważ my za te leki płacimy – tylko jeśli ktoś nie jest przedsiębiorcą, to tego w zasadzie nie odczuwa – bo składki odprowadza firma w której pracujemy.
***
Kto decyduje o tym, czy należą się nam leki z refundacją? Czyli, czy zapłacimy taniej?
Te wszystkie zasady są opisane w odpowiednich ustawach. Prawo do wypisywania leków refundowanych mają:
- Lekarz, lekarz dentysta, pielęgniarka lub położna ubezpieczenia zdrowotnego.
A kto decyduje o tym czy się nam należy zniżka?
W zasadzie decydują o tym dwie rzeczy:
- zależy co nam się dzieje – i jak zostanie zaklasyfikowana ta jednostka chorobowa (np.: astma, cukrzyca, nadciśnienie…)
- zależy czy mamy dokumenty które potwierdzają tę jednostkę chorobową (np. dokumentację od lekarza specjalisty)
- są również pewne grupy w społeczeństwie i hm “sytuacje zdrowotne” w których przysługuje więcej zniżek – np.: refundowane leki mają dzieci, inwalidzi wojenni, kobiety w ciąży, zasłużeni honorowi krwiodawcy itd…
Pacjenci często pytają – bo jeden lekarz mi zapisał lek na 30%, a inny na 50% – jak to się mogło stać?
Otóż lekarze też są ludźmi. Też się mylą. Warto wiedzieć, że przepisy są często tak niejasne, a kary nakładane przez NFZ dotkliwe – że w dwuznacznych sytuacjach – zapisuje się leki na 100%.
Warto więc znać swoje prawa i rozumieć jak ten system działa.
Jak pisałem wyżej – konkretne zniżki, ceny i wskazania – sprawdzisz tutaj.
***
Jak rozumieć to 30%, 50%, 100% i R?
Każdy kto chociaż raz próbował sobie tę wartość wyliczyć – mógł się szybko przekonać, że według NFZ – 50%, wcale nie równa się 50% ;).
Mam nadzieję, że poniższa rycina będzie pomocna:
Powyższa rycina tłumaczy jak liczy się cenę leku refundowanego.
Kluczem do zrozumienia jak działa to 30%, 50% i 100% – jest zrozumienie, że istnieje coś takiego jak limit finansowania. I wyliczamy te procenty do wysokości limitu, nie od całej kwoty.
Limit może być równy całej cenie leku – wtedy 50% może się równać 50%, ale zwykle jakieś tam dopłaty są i logiczne wyliczenia biorą w łeb.
Kto ustala te limity i procenty? Ano wszystkie te reguły są zapisane w prawie, i istnieją pewne algorytmy powiązane z średnią rynkową ceną leku, specyfiką danej kuracji, najniższą krajową pensją itd…
***
Czy Pan Tabletka wylicza zawsze te odpłatności na piechotę?
Oczywiście, że nie. Rozumiem skąd się te cyfry biorą, ale pomagam sobie aptecznym oprogramowaniem i KtoMaLek’iem (właścicielem jest jedna firma, więc te dane są spójne i wiarygodne).
***
Pytania od czytelników – czyli tłumaczymy na przykładach
“[Ania] Podobno ceny leków refundowanych nie zmieniają się – w każdej aptece lek refundowany kosztuje tyle samo. A ja co idę do apteki to płacę inną kwotę.”
Zgadza się – ceny leków refundowanych są w danym momencie stałe. Więc jeśli na recepcie masz tylko leki refundowane, to niezależnie w której aptece wykupisz receptę to będzie kosztowała tyle samo.
Ale. W danym momencie, to w danym momencie.
Jak pisałem wyżej, Ministerstwo Zdrowia co 2 miesiące aktualizuje listy leków refundowanych. Więc jeśli wstrzelisz się w 2 różne listy – to cena leku może się różnić. Ale to jest jedyny wyjątek.
“A czym jest ryczałt R ?”
Odpłatność ryczałtowa – to pewna stała kwota – aktualnie to 3,2 zł na miesięczną kurację lekiem (plus dopłata za lek powyżej limitu finansowania – to co opisałem na grafice). Więc to minimalnie 3,2 – ale może to być wyższa kwota.
„Dlaczego lekarz na prywatnej wizycie wypisuje mi leki raz ze zniżką, a raz bez zniżki?”
Hm, tutaj sprawa jest złożona. Wizyta prywatna może być albo w ramach finansowania NFZ, albo bez tego finansowania. I tutaj trzeba dopytać lekarza co i jak. Każdy lekarz sam odpowiada przez NFZ za swoją pracę i za to co i jak zapisuję – nie chcę Wam tutaj niczego obiecywać, bo sprawa jest skomplikowana. Po prostu weź i dopytaj.
Dobrze wiedzieć, że to co my nazywamy refundacją/zniżką – jest niczym innym jak wydawanie państwowych pieniędzy – i lekarze są z tego bardzo konkretnie rozliczani, a za błędy są nakładane dotkliwe kary.
***
Jak sprawdzić cenę leku refundowanego? Podsumowanie
Mam nadzieję, że ten wpis będzie dla Ciebie pomocny. Może się też przydać Twoim rodzicom/dziadkom.
Kwestia tego czy lek jest, czy nie jest refundowany to może być różnica od kilku do kilkudziesięciu złotych. A część seniorów w Polsce żyje za około 1 tys. złotych miesięcznie.
Warto wiedzieć jak to działa 🙂
Jeśli masz do mnie jakieś pytania – to napisz je śmiało w komentarzu, ja postaram się ten wpis cały czas rozbudowywać.
Zdrowotności!
Pan Tabletka
Marcin
P.S.: jednocześnie polecam KtoMaLek.pl – listy leków refundowanych – jako najwygodniejsze w mojej ocenie narzędzie do sprawdzania tych refundacji i wskazań.
***
*piszą leki – mam na myśli “leki, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego, wyroby medyczne” 🙂 ale ze względu na czytelność – skrótowo piszę leki.
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 6 września 2001 r. Prawo Farmaceutyczne (Dz. U. z 2016, poz. 2142 z późn. zm. )
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 23 grudnia 2020 r. w sprawie recept (Dz.U. 2020 poz. 2424)
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 30 grudnia 2022 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie recept (Dz.U. 2023 poz. 13)
Ustawa z dnia 12 ma 2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych (Dz. U. z 2016, poz. 1536 z późn. zm. )
O autorze
Marcin Korczyk
Absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego na wydziale farmaceutycznym. Po studiach pracował w aptece całodobowej w Nowym Sączu - i w trakcie pracy rozpoczął tworzenie bloga www.pantabletka.pl - zapisując odpowiedzi na najczęściej zadawane przez pacjentów pytania.
Od czasu złożenia bloga w 2015 roku - do dziś - blog stał się jednym z najbardziej rozpoznawalnych i opiniotwórczych portali z wiedzą o racjonalnym stosowaniu leków i suplementacji.
