Co na ospę? Zasady postępowania i analiza popularnych środków
Przygotowałem dla Ciebie kilka zasad postępowania z dzieckiem chorym na ospę. Z wpisu dowiesz się też co nieco o najpopularniejszych preparatach stosowanych na skórę w przebiegu ospy. Jakie są obecne zalecenia? Czy można dziecko kąpać? Jak traktować krostki, żeby nie zostawały blizny?
***
[Pierwsza wersja luty 2019, aktualizacja styczeń 2021]
***
Codzienna higiena
Pamiętaj, że pomimo powszechnego przeświadczenia, w przebiegu ospy bardzo ważne są codzienne kąpiele Twojego dziecka. Pilnujemy, żeby skóra była czysta. Kąpiele nie tylko złagodzą świąd, ale pozwolą na uniknięcie wtórnego zakażenia. Jeżeli dopuścimy do nadkażenia zmian, mogą powstać blizny. Oczywiście kąpiel nie powinna być zbyt długa, chodzi nam o higienę, nie o domowe SPA 😉
Nie zapominajmy o skórze głowy! Tutaj też mogą pojawić się zmiany, ukryte pod włosami.
Różowa kąpiel dezynfekująca – jak przygotować kąpiel w nadmanganianie potasu?
To jest stara metoda, ale nie utraciła nic a nic ze swojej skuteczności.
Do kąpieli możemy dodać nadmanganianu potasu, wystarczy kilka kryształków (lub tabletek) tak, aby woda zabarwiła się na jasnoróżowy kolor (ilość może być różna w zależności od pojemności wanny). Taka różowa kąpiel, pomoże w odkażaniu ran Maluszka.
Dodatkowo kąpiel w różowej wodzie może okazać się atrakcją wieczoru 🙂
| Rada Pana Tabletki:
Dobrze jest najpierw rozpuścić najpierw kryształki/tabletki w szklance wody, ponieważ nierozpuszczone pozostałości mogą oparzyć skórę dziecka. [1] |
Odkażanie
Pielęgnacja ospowych krostek polega w zasadzie na zadbaniu o ich higienę. Odkażanie jest więc mega ważne.
Nasze babcie odkażały zmiany fioletem gencjanowym. Teraz dostępnych na rynku jest wiele innych, równie skutecznych, a mniej brudzących skórę i ubranie preparatów przeciwko ospie.
Pierwszym sposobem jest ta wspomniana różowa kąpiel.
Odpowiednia pielęgnacja chorej skóry
Według wytycznych nie powinno się już stosować popularnych pudrów płynnych w przebiegu ospy. Stosowane na brudną skórę niestety mogą przyczynić się do rozwoju wtórnego zakażenia, a w dodatku ich kolor i konsystencja utrudnią jego zauważenie.
Wyjątkiem może być początkowy etap choroby, który przebiega z bardzo dużym świądem – wtedy pudry z dodatkiem składnika znieczulającego i mentolu mogą być pomocne. Ale w momencie kiedy krostki już nie swędzą – lepiej jest je dezynfekować i nawilżać, a puder odstawić.
Zmieniajmy naszemu Maluszkowi ubranie i pościel. [2]
Leki
Na początku ospy uczucie swędzenia może być bardzo uciążliwe. Możemy wtedy wspomóc się lekami przeciwhistaminowymi, zawierającymi dimetynden (Google pomoże Ci znaleźć co to za preparaty), które złagodzą świąd. Doczytaj dokładnie ulotki.
Bardzo ważna rzecz! Jedynym lekiem, który możesz podać dziecku na zbicie gorączki – jest paracetamol. W czasie ospy nie podajemy dziecku ibuprofenu, bo sprzyja nadkażaniu zmian.
Pewnie zapytasz, a co z lekami przeciwwirusowymi?
W końcu ospa to choroba wirusowa! Zazwyczaj dorośli i dzieci powyżej 12 r.ż. gorzej przechodzą ospę i u nich lekarze rutynowo zalecają stosowanie acyklowiru. Z kolei nie ma wystarczających dowodów na to, że stosowanie leków przeciwwirusowych u młodszych dzieci jest skuteczne. Dlatego decyzję o podaniu leku pozostaw lekarzowi. [3]
Poniżej przygotowałem dla Ciebie analizy najpopularniejszych aptecznych preparatów, stosowanych w przebiegu ospy. Ich kolejność jest losowa.
To poniższe zestawienie ma Ci pomóc wyrobić sobie zdanie, punkt widzenia i ogląd na to czym można ospę potraktować.
Szczepionka na ospę?
Ospa w większości przypadków jest przechodzona przez pacjentów łagodnie. Ale. Ale pewien procent osób chorujących może ją przejść ciężko i z powikłaniami.
Generalnie im starszy człowiek tym ospę przechodzi gorzej, a sytuacja kiedy kobieta może zachorować w ciąży jest już zupełnie paskudna.
W kwestii podjęcia decyzji co do szczepienia siebie/dziecka – odsyłam do Twojego lekarza. Ja na blogu unikam tematów szczepień, ponieważ na ten moment uważam, że szczepienia to działka czysto lekarska i farmaceuci są w zasadzie wyłączeni nawet z obiegu szczepionek.
Moja opinia na temat tego szczepienia – jest hm, pozytywna. Szczególnie jeśli chodzi o dzieci powyżej 6-10 roku życia, osoby dorosłe które nie chorowały i kobiety które planują ciążę.
Odsyłam do Twojego lekarza 🙂
Czy Pan Tabletka chorował na ospę?
Tak, chorowałem.
Na świnkę również, chociaż akurat świnka przydarzyła mi się na kolonii w Kołobrzegu, nikomu się do tego nie przyznałem bo nie chciałem iść do izolatki. Przez tydzień jadłem tylko ziemniaki i borówki. I po tygodniu zachorowali dosłownie wszyscy inni. Życzę mądrzejszych decyzji 😉
A wracając do ospy.
Co na ospę? Analiza
Poniższe zestawienie zawiera tylko wybrane, najpopularniejsze produkty, lista jest otwarta, a kolejność losowa. Informacje o produktach są mocno skrócone – mają wartość edukacyjną.
Pudroderm
Lek OTC, zawiesina 140g, cena +-10zł.
Wskazania:
- Pomocniczo w przypadku: ospy wietrznej, półpaśca, obrzęku, świądu, w tym świądu neurogennego, w stanach zapalnych skóry przebiegających z wysypką.
- Po ukąszeniach owadów np. przez osy, meszki, komary.
- Po naświetlaniach radiologicznych pod kontrolą lekarza.
Stosowanie:
- Nie zaleca się stosowania u dzieci w wieku do 2 roku życia.
- Lek należy stosować na skórę: na zmienione chorobowo miejsca na skórze nakładać niezbyt cienką warstwę zawiesiny, stosować od 2 do 3 razy na dobę, lub w razie potrzeby częściej.
Skład (na 1 g zawiesiny):
- Benzokaina 9,8 mg – środek miejscowo znieczulający.
- Mentol 9,8 mg – działanie znieczulające, odświeżające, delikatnie przeciwbólowe, przynosi ulgę przy swędzeniu skóry.
- Tlenek cynku 245 mg – działa wysuszająco, ściągająco, antybakteryjnie, przyspiesza gojenie się ran.
Pełny skład: substancje czynne: benzokaina (Benzocainum) 9,8mg, lewomentol (Levomentholum) 9,8mg, cynku tlenek (Zinci oxidum) 245mg, substancje pomocnicze: talk, glicerol 99,5%, woda oczyszczona.
Pudroderm – opinia Pana Tabletki:
| Zwykły puder płynny.
Jak pisałem wyżej – obecnie odchodzi się od tego typu preparatów w przebiegu ospy, bo pod ich warstwą mogą namnażać się bakterie. W dodatku jego białe zabarwienie może utrudnić zauważenie wtórnego zakażenia. Moim zdaniem można je stosować na początku choroby, kiedy mocno dokucza swędzenie, ale na dogojenie krostek – wystarczy dezynfekcja i porządne nawilżanie. |
***
Puder płynny
Lek OTC, zawiesina 100g, cena +-9zł.
Wskazania:
- Do stosowania miejscowego jako środek uśmierzający świąd skóry, kojący i wysuszający w chorobach skóry, półpaścu, ospie wietrznej i po ukąszeniach owadów.
Stosowanie:
- Zmienione chorobowo miejsca na skórze należy smarować kilka razy dziennie.
Skład (na 1 g zawiesiny):
- Mentol 10 mg – działanie znieczulające, odświeżające, delikatnie przeciwbólowe, przynosi ulgę przy swędzeniu skóry.
- Tlenek cynku 180 mg – działa wysuszająco, ściągająco, antybakteryjnie, przyspiesza gojenie się ran.
Pełny skład: substancje czynne: cynk tlenku 180mg, mentol 10mg oraz substancje pomocnicze: glicerol, woda oczyszczona, talk.
Puder płynny Farmina – opinia Pana Tabletki:
| Kolejny puder płynny.
Tym razem bez substancji znieczulającej. Stara szkoła, swoje zdanie już tutaj przedstawiłem. |
***
Puder płynny wysuszający
Lek OTC, zawiesina 100g, cena +-9zł.
Wskazania:
- Do stosowania na skórę, jako środek ściągający i wysuszający w stanach zapalnych skóry, na trudno gojące się rany.
Stosowanie:
- Nakładać 2-3 razy na dobę cienką warstwę leku na zmienioną chorobowo powierzchnię skóry, uprzednio umytą i osuszoną.
Skład (na 1 g zawiesiny):
- Tlenek cynku 250 mg – działa wysuszająco, ściągająco, antybakteryjnie, przyspiesza gojenie się ran.
Pełny skład: tlenek cynku 250mg oraz substancje pomocnicze: talk, glicerol, woda oczyszczona.
Puder płynny wysuszający – opinia Pana Tabletki:
| Jeszcze uboższa wersja pudru płynnego.
Nic nie zadziała tutaj przeciwświądowo ani znieczulająco. |
***
Variderm
Lek OTC, pasta na skórę 60g, cena +- 12zł.
Wskazania:
- Preparat stosuje się wspomagająco w leczeniu wysypki pęcherzykowej w ospie wietrznej, w leczeniu objawów skórnych półpaśca, w chorobach skóry charakteryzujących się wypryskami, łagodzi skutki oparzeń słonecznych, znosi objawy bolesności i swędzenia skóry.
Stosowanie:
- Niewielką ilość pasty nanosić punktowo kilka razy na dobę na wypryski lub smarować skórę w miejscu wysypki.
Skład (na 1 g pasty):
- Benzokaina 10 mg – środek miejscowo znieczulający.
- Mentol 10 mg – działanie znieczulające, odświeżające, delikatnie przeciwbólowe, przynosi ulgę przy swędzeniu skóry.
- Tlenek cynku 300 mg – działa wysuszająco, ściągająco, antybakteryjnie, przyspiesza gojenie się ran.
Pełny skład: substancje czynne: benzokainę 10mg/g; mentol 10mg/g; tlenek cynku 300mg/g oraz substancje pomocnicze: talk, etanol 96%, gliceryna 86%.
Variderm – opinia Pana Tabletki:
| Większa zawartość cynku niż u poprzedników. Posiada substancję znieczulającą.
Jak pisałem wyżej – obecnie odchodzi się od tego typu preparatów w przebiegu ospy, bo pod ich warstwą mogą namnażać się bakterie. W dodatku jego białe zabarwienie może utrudnić zauważenie wtórnego zakażenia. |
***
Octenisept
Lek OTC, płyn na skórę 50ml, cena +-20zł.
Wskazania:
Octenisept jest odpowiedni do stosowania u dorosłych i dzieci w każdym wieku do:
- Odkażania i wspomagającego leczenia małych, powierzchownych ran oraz dezynfekcji skóry przed zabiegami niechirurgicznymi.
- Wspomagającego postępowania antyseptycznego w obrębie powierzchni zamkniętych powłok skórnych po zabiegach np. szwów pozabiegowych.
- Wielokrotnego, krótkotrwałego leczenia antyseptycznego w obrębie błon śluzowych i sąsiadujących tkanek przed i po procedurach diagnostycznych w obrębie narządów płciowych i odbytu, w tym pochwy, sromu i żołędzi prącia, a także przed cewnikowaniem pęcherza moczowego.
- Stosowania w obrębie narządów rodnych np. stanach zapalnych pochwy, a także w obrębie żołędzi prącia mężczyzny.
- Dezynfekcji jamy ustnej (np. afty, podrażnienia spowodowane noszeniem aparatu ortodontycznego lub protezy dentystycznej).
- Ograniczonego czasowo wspomagającego leczenia antyseptycznego grzybicy międzypalcowej.
- W pediatrii np. do pielęgnacji kikuta pępowinowego.
Stosowanie:
- Lek należy nanosić na leczone obszary skóry minimum 1 raz na dobę poprzez spryskanie, przetarcie jałowym gazikiem lub za pomocą przymoczka, zapewniając całkowite nawilżenie.
Skład (na 100 g płynu):
- Dichlorowodorek octenidyny 1 g – środek odkażający, działa bakteriobójczo, wirusobójczo i grzybobójczo
- Alkohol fenoksyetylowy 2 g – substancja przeciwbakteryjna
Pełny skład: substancje czynne: oktenidyny dichlorowodorek 0,10 g, fenoksyetanol 2,00 g,
pozostałe składniki: kokamidopropylobetaina roztwór 30% lub 38% (octan dimetyloamoniowy kwasu amidopropylokokosowego, sodu chlorek, woda), sodu D-glukonian, glicerol 85%, sodu wodorotlenek, woda oczyszczona.
Octenisept – opinia Pana Tabletki:
| Według najnowszych wytycznych należy przede wszystkim odkażać, a tu mamy dwie substancje antyseptyczne.
Preparat na pewno będzie pomocny przy zachowaniu codziennej higieny. Ten preparat można również stosować na błony śluzowe – to istotne kiedy krostki pojawią się w buzi (!) lub w miejscach intymnych (!). A tutaj dowiesz się więcej na temat Octeniseptu i tajemniczego składnika: fenoksyetanolu 🙂 W tym momencie, mamy też na rynku jego polski odpowiednik – Octaseptal. |
***
PoxClin CoolMousse
Wyrób medyczny leczniczy, pianka 100ml +- 23 zł, aktualną cenę sprawdzisz tutaj.
Stosowanie:
- Leczenie dużych powierzchni skóry zmienionych przez ospę wietrzną: preparat PoxClin CoolMousse należy nanosić w dużej ilości trzy razy dziennie lub każdorazowo, gdy istnieje potrzeba złagodzenia objawów spowodowanych wysypką. Piankę należy delikatnie aplikować na skórę – nie wcierać.
Skład:
- Żel z Aloe barbadensis – działa antyseptycznie, nawilżająco, łagodząco, chroni i zmiękcza skórę, wspomaga gojenie się skóry i błon śluzowych.
- Betaina – nawilża.
- Fenoksyetanol z etyloheksylogliceryną – substancja przeciwbakteryjna.
- Pantenol – silnie regeneruje skórę.
- Alantoina – działa regenerująco, ułatwia gojenie.
- Wyciąg z ziela lawendy – przyspiesza gojenie się ran, działa antyseptycznie, brak konkretnych ilości.
- Wyciąg z kwiatów rumianku – działa przeciwzapalnie, przyspiesza gojenie się ran.
Pełny skład: Woda, żel z Aloe barbadensis, krospolimer galaktoarabinianu i kwasu poliglukuronowego, betaina, Laureth-9, PEG-40 uwodorniony olej rycynowy, gliceryna, sól sodowa winianu kokoglukozydu, laurynian poligliceryny-10, fenoksyetanol z etyloheksylogliceryną, pantenol, etyloheksylogliceryna, alantoina, wyciąg z ziela lawendy, wyciąg z kwiatów rumianku, kwas cytrynowy, wodorotlenek sodu.
PoxClin CoolMousse – opinia Pana Tabletki
| Dobry skład preparatu, bo mamy zarówno substancje przeciwbakteryjne, jak i regenerujące i wspomagające gojenie skóry.
Dodatkowo tworzy warstwę ograniczającą rozwój zakażenia. Na plus postać żelu, który chłodzi i nawilża. Dla mnie OK. P.S. Puryści INCI na pewno zobaczą konserwanty i PEG-a, ale czymś to trzeba utrwalić 🙂 |
***
Ospa Comfort Spray
Wyrób medyczny leczniczy, spray 30ml +- 25zł, aktualną cenę sprawdzisz tutaj.
Stosowanie:
- Dla osób chorych na ospę, dla dzieci od 6 miesiąca życia i osób dorosłych.
- Rozpylać na obszar skóry z odleglości 10-15 cm, stosować co najmniej 3 razy na dobę lub każdorazowo, gdy istnieje potrzeba złagodzenia dolegliwości.
Skład:
- Olile-Active (Hydroksytyrosol+tlenek cynku) – działa przeciwzapalnie, przeciwbakteryjnie, wysuszająco.
- Tlenek cynku – dodatkowa porcja.
Pełny skład: Olile-Active, Aqua, Coco-caprylate/Caprate, Glycerin, Laureth-9, Zinc oxide, C14-22, Alcohols, C12-20 Alkyl Glucoside, Cocoglycerides, Caprylic/Capric Trigliceryde, Citric Acid, Bisabolol, Silica, Polyhydroxystearic Acid, isosteartic Acid.
Ospa Comfort – opinia Pana Tabletki:
| Na moje oko skład jest czysty. Tworzy warstwę ochronną na skórze.
Forma sprayu sprawia, że nie trzeba go dodatkowo rozsmarowywać na ciele, to na plus. Generalnie OK, ale minus za mały pojemnik. |
***
ViraSoothe, żel chłodzący
Wyrób medyczny leczniczy, żel 50g +-20zł, aktualną cenę sprawdzisz tutaj.
Stosowanie:
- Można stosować już u dzieci od 6. miesiąca życia.
- Cienką warstwę żelu wsmarować w zmienione miejsca. Zaleca się stosować 2 lub 3 razy dziennie.
Skład:
- Gliceryna, PEG-8, glikol kaprylowy, poliakrylan sodu, karbomer, wodorotlenek sodu i woda oczyszczona.
ViraSoothe, żel chłodzący – opinia Pana Tabletki:
| Po prostu żel – nawilża i chłodzi. Można go dodatkowo trzymać w lodówce.
Plus za krótki skład i tylko jeden PEG. |
***
ViraSoothe, żel w sprayu
Wyrób medyczny leczniczy, żel 50g +-20zł, aktualną cenę sprawdzisz tutaj.
Stosowanie:
- Można stosować już u dzieci od 6. miesiąca życia.
- Z odległości 10 cm spryskać zmienione chorobowo miejsca. Wmasować nadmiar preparatu w chorobowo zmienione miejsca. W zależności od potrzeb stosować 2-3 razy dziennie.
Skład:
- Gliceryna, PEG-8, glikol kaprylowy, poliakrylan sodu, karbomer, wodorotlenek sodu i woda oczyszczona
ViraSoothe, żel w sprayu – opinia Pana Tabletki:
| Dokładnie ten sam skład co poprzedni preparat.
Tym razem producent ułatwił nam aplikację – nie trzeba rozsmarowywać i brudzić rąk. |
***
To co zastosować na ospę?
Dużo zależy jak ciężko pacjent przechodzi tę chorobę.
Podstawowy zestaw czynności sprowadza się do:
- Zadbania o higienę i dezynfekcję krostek.
- Zbijanie gorączki paracetamolem.
- W końcowym etapie – na nawilżaniu krostek – ponieważ nawilżona skóra jest bardziej elastyczna, lepiej się goi – co daje mniejsze szanse na powstanie blizn.
Zdrowotności
Pan Tabletka
Marcin
Bibliografia:
1. https://www.mp.pl/artykuly/68702,zasady-pielegnacji-skory-dziecka-chorego-na-ospe-wietrzna?fbclid=IwAR2eeZ4iIudPruTfMdgS1UgrbAAJwFDqeXiwAtGsl7mFwkWy-je-TQRfOjs
2. https://www.mp.pl/pytania/pediatria/chapter/B25.QA.19.2.1?fbclid=IwAR1PfQtV3jRag8Sf59KfDGmGALiWZu3W8C7Gaw3EYsBHezeQWYAyJFDgSg4
3. https://www.mp.pl/pytania/pediatria/chapter/B25.QA.19.2.20?fbclid=IwAR3tNXY36paUtik2St3hJtopQ6aU_Ej22WkfRyykw7pjvGjRbrLN5tqWaj0
O autorze
Marcin Korczyk
Absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego na wydziale farmaceutycznym. Po studiach pracował w aptece całodobowej w Nowym Sączu - i w trakcie pracy rozpoczął tworzenie bloga www.pantabletka.pl - zapisując odpowiedzi na najczęściej zadawane przez pacjentów pytania.
Od czasu złożenia bloga w 2015 roku - do dziś - blog stał się jednym z najbardziej rozpoznawalnych i opiniotwórczych portali z wiedzą o racjonalnym stosowaniu leków i suplementacji.
