Czy słodycze to na pewno dobry na świąteczny prezent?

Czy słodycze na prezent to na pewno dobry pomysł? Czy w czasach, w których cukier jest wszędzie i na co dzień w naszych lodówkach łatwiej znaleźć produkt z cukrem niż bez niego warto jeszcze dokładać go sobie i dzieciom w postaci kalendarzy adwentowych, czekoladowych figurek, pierniczków z lukrem czy karmelków? A może nie ma co przesadzać i zamiast tego po całorocznym „pilnowaniu” diety, pofolgować sobie w grudniu z cukrem i słodyczami? Przecież jeden, no dobra dwa, czekoladowe Mikołaje nie mogą zaszkodzić, prawda? Jak wygląda grudzień w domach #GanguPanaTabletki? A jaki stosunek do cukru ma Pan Tabletka? Zapraszam na wpis.

Święta, święta i… słodycze na prezent dla dzieci

Boże Narodzenie to tradycyjny czerwony barszcz, pierogi z kapustą i grzybami, kutia i kompot z suszu. Ale od dobrych kilkunastu lat świętom towarzyszą też czekoladowe Mikołaje, cukrowe laski, domki z piernika, marcepanowe bombki i… i wiele innych. Opakowane w błyszczące sreberka kuszą nas (i nasze dzieci) ze sklepowych półek już od pierwszych dni listopada. Eh… I jak tu wygrać z pokusą? 

Nawet jeśli my (dorosłe, mądre, rodzicielskie głowy) wykażemy się silną wolą i te świąteczne „przysmaki” nie wylądują w naszym koszyku zakupowym to i tak prawie na pewno podobne słodkości i tak pojawią się w naszych domach w tym świąteczny okresie – szczególnie, jeśli w tym domu są dzieci.

Prezenty w przedszkolu? Proszę bardzo – paczka wypchana słodyczami. Prezenty znalezione pod choinką? A jakże – przecież babcia, dziadek czy ciocia z wujkiem wiedzą, że cukier krzepi. 

No dobra, ale czy przypadkiem nie przesadzamy z tym unikaniem cukru za wszelką cenę? Przecież nas też wychowano „na cukrze” i żyjemy…

To zastanówmy się, czy jest o co walczyć.

***

Jaki stosunek do „słodkich” prezentów mają rodzice z grupy Pana Tabletki? 

Jagoda

Zmieniły się czasy i produkty które jemy na co dzień. Praktycznie we wszystkim jest cukier, troszkę inaczej niż 30 lat temu. Oczywiście, niech każdy sam dokunuje wyboru, mi zależy na wprowadzeniu zdrowego nawyku.

Emilia

Co innego zdrowe odżywianie plus czasem przekąszenie czegoś słodkiego, a co innego jak dziecko je batonika, serek owocowy (w składzie cukier), soczek owocowy (w składzie cukier), herbatniczki (w składzie cukier) plus wszystko inne co ma cukier w składzie – i to wszystko zjadane codziennie.

Marzena

Ja staram się dziecku nie dawać ale bez przesady niech te dzieci mają trochę dzieciństwa jak raz do roku zje czekoladki z kalendarza to ma frajdę czy my tego rodzice nie robiliśmy 

Nat

Ja zdecydowanie ograniczam cukier w diecie dziecka, ale widze jak bardzo jedzenie „od swieta” nie jest „od swieta”. Ludzie niestety przyzwyczaili sie do tych argumentow, ze slodycz=radosc i tych okazji jest mnostwo: urodziny, wszystkie swieta, nagroda w przedszkolu za cośtam, cukierek imieninowy, mozna by tak wymieniac i wymieniac…

Marta

U nas jest bogaty grudzień w słodkości. Reszta roku staram się jak mogę trzymać dyscyplinę. To Mona decyzja żeby ten mc był taki a nie inny i już. Dużo mam pisze tutaj o zdrowych słodyczach ok sama takie kupuje a pamiętacie że również ilość jest ważna? Co z tego że dziecko dostaje zamiast cukierka suszony owoc kiedy zjada tego w nadmiarze? Tak samo orzechy i inne takie przekąski. Więc jak zwykle wszystko jest dla ludzi a jedynie chodzi o zachowanie proporcji.

Michalina

W dzisiejszym świecie matka która nie daje słodyczy to ta zła . Chociaż świadomość się zmienia . Ja staram się nie kupować , ale i tak zawsze od kogoś dostaną . Najważniejszy zdrowy rozsądek i balans.

Ania

Dawniej to właśnie Mikołajki były dniem jednym z niewielu w ciągu roku kiedy dostawało się słodycze na prezent. Teraz są na co dzień – nie rzucajmy się o Mikołajki same w sobie, popatrzmy na codzienność w naszych domach i od tego zacznijmy , a wtedy Mikołajki nie będą jednym „wielkim złem”.

Ewelina

Wielokrotnie to walka ’ z całym światem '…. bardzo mały procent ludzi otaczających małego człowieka słucha próśb rodziców i ograniczenie słodkości…

***

Czy wiesz, ile cukru zjadasz na co dzień?

Tego, że cukier jest dosłownie wszędzie, chyba jesteś świadomy – trzeba włożyć trochę wysiłku podczas zakupów, żeby nie naciąć się na niego w produktach, których nawet nie podejrzewałbyś o jego obecność. Ale czy wiesz, ile przynosisz go do domu? Zgodnie z danymi GUS z 2017 r. roczne spożycie cukru w Polsce wynosiło 44,5 kg na 1 mieszkańca*. 🚨🚨🚨

Dane dotyczące pożycia produktów zawierających cukier wskazują, że o ile w ciągu 10 lat badania (2008-
2017) spadało spożycie nieprzetworzonego cukru, o tyle zauważalny był znaczący wzrost spożycia
cukru pod innymi postaciami. W latach 2008-2017 roczne spożycie nieprzetworzonego cukru spadło
o 5,7 kg. Łączne roczne spożycie cukru w innych postaciach niż cukier nieprzetworzony zwiększyło się
o 11,8 kg. 

A jak co się dzieje w ostatnich latach? Jak będzie wyglądał kolejny raport? Obawiam się, że nie będzie bardziej optymistyczny.

*jest to ilość, która uwzględnia spożycie cukru nieprzetworzonego, nabywanego bezpośrednio przez gospodarstwa domowe oraz cukier wykorzystywany do produkcji różnych gotowych produktów

Może zamiast słodkości stworzyć kreatywny kalendarz adwentowy?

***

Cukier nie jedno ma imię

To jedziem:

• cukier buraczany,
• cukier brązowy,
• słód żytni,
• syrop glukozowo-fruktozowy,
• cukier trzcinowy,
• cukier puder,
• mleko skondensowane,
• fruktoza,
• sacharoza,
• glukoza,
• maltoza,
• melasa,
• syrop klonowy,
• miód,
• syrop z agawy,
• cukier inwertowany,
• cukier nierafinowany,
• cukier demerara,
• syrop z karobu,
• syrop ryżowy,
• karmel,
• syrop kukurydziany,
• suszona żurawina,
• daktyle,
• rodzynki…

Policzyliście wszystkie? Sporo tego przyznacie, a pewnie po drodze i tak zdołałem coś pominąć.

No to moi Drodzy – to wszystko cukier. A cukier to cukier – jego postać nie ma znaczenia.

Czy teraz mi wierzysz, że cukier jest wszędzie? Nawet tam, gdzie wydawałoby Ci się, że go nie ma (wędlinach, suszonych owocach, sokach (nawet tych 100%), ketchupie, sosach sałatkowych, maśle orzechowym, pieczywie, generalnie wszystkim co przetworzone i jeszcze więcej (lista nie ma końca)).

***

Polskie dzieci tyją najszybciej w Europie

Fakty są zatrważające i alarmujące! Dane Instytutu Żywienia i Żywności z 2018 r. wskazują, że polskie dzieci tyją najszybciej w Europie! W latach 70. ubiegłego wieku nadmierną masę ciała w Polsce występowała u 10% uczniów, natomiast w ostatnich latach ta wartość wzrosła do ponad 22% (badanie zakończono w 2017 r.).

Z kolei z raporty opracowane na zlecenie Ministra Zdrowia wykazały, że w 2018 r. nadwagę miało nawet 30,5% polskich dzieci w wieku szkolnym.

Obec­nie we­dług da­nych Na­ro­do­we­go Fun­du­szu Zdro­wia z po­wo­du nad­miernej ilości ki­lo­gra­mów cier­pi w Pol­sce 31% chłop­ców i 20% dziew­czy­nek, a z oty­ło­ścią zma­ga się 13% chłop­ców i 5% dziew­czy­nek.

***

Skutki nadmiernego spożycia cukru

Nadmierne spożywanie cukru to jedna z dróg do nadwagi, a nawet otyłości – i tu nie ma miejsca żarty czy bagatelizowanie tematu. Otyłość powoduje wzrost zapadalności na szereg chorób, w tym w szczególności na cukrzycę typu 2, ale także:

🍬za­bu­rze­nia go­spo­dar­ki wę­glo­wo­da­no­wej (in­su­li­no­opor­ność, stan przed­cu­krzy­co­wy, cukrzyca typu 2)

🍬 choroby sercowo-naczyniowych (nadciśnienie, za­wał ser­ca, udar mó­zgu),

🍬 choroby endokrynologicznych (PCOS, zaburzenia płodności),

🍬 choroby nerek,

🍬 niealkoholowe stłuszczenie wątroby,

🍬 nadwyrężenie trzustki

🍬 choroby mięśniowo-szkieletowych (osteoporoza artretyzm),

🍬 choroby układu oddechowego (astma oskrzelowa, bezdech senny),

🍬 zaburzenia psychiczne (niska samoocena, brak wiary w siebie, problemy z socjalizacją, depresja, problemy ze snem)

🍬 choroby nowotworowe w młodym wieku.

Nadal masz ochotę podarować dzieciom słodycze w prezencie?

***

Z nadwagi i otyłości najczęściej się nie wyrasta

WHO przewiduje się, że ponad 60% dzieci, które mają nadwagę przed okresem dojrzewania, będzie miało nadwagę we wczesnej dorosłości.

***

Nie tylko sam cukier

Oczywiście nie możemy być niesprawiedliwi i odpowiedzialnością za nadwagę i otyłość – naszą i naszych dzieci – obwiniać jedynie cukier. Cukier to tylko jedna, ale bardzo uzależniająca składowa, która dokłada swoją cegiełkę do problemu.

Generalnie za problemy ze zbyt wysoką wagą odpowiadają:

• spożywanie wysoko przetworzonej, kalorycznej żywności
• brak aktywności fizycznej
• złe nawyki żywieniowe – w tym m. in. jedzenie w pośpiechu
• u niektórych osób także czynniki genetyczne.

***

Czy bez cukru nie da się świętować?!

Oczywiście, że się da – pytanie tylko czy to ma sens? Czy nie lepiej po prostu zachować równowagę i mieć zdrowe relacje z cukrem? Zjedzenie kawałka ciasta przy świątecznym stole nie spowoduje, że następnego dnia zachorujesz na cukrzycę, ale już codzienne pałaszowanie ciasteczka do kawki Cię do tego przybliża.

Zachęcam do rodzinnego świętowania i aktywnego spędzania czasu. Święta nie powinny kręcić się wokół jedzenia, ale bycia razem. A jeśli obdarowujemy się prezentami, to niech to nie będą słodycze – w przeciwieństwie do czasów mojego dzieciństwa, teraz większość maluchów na prawdę ma smak czekolady na wyciągnięcie ręki, a jak pokazują te niechlubne dane (patrz kilka akapitów wyżej) – wiele z nich ma ten dostęp do słodyczy nieograniczony i z tego korzysta. 

Słodycze na prezent? Niekoniecznie! I bez nich święta mogą być pyszne, słodkie i kolorowe.

O moim podejściu do tematu słodyczy i dzieci opowiedziałem w rozmowie z Ładne Bebe: https://ladnebebe.pl/pan-tabletka-mozg-wariuje-kiedy-dostaje-za-duzo-cukru/?fbclid=IwAR1tN-Umhrd0A2liLl6bzhlC_AjIEPy0CcBkxE32fdB0udEAGTpv_g_n3j8

***

Wszystkiego dobrego,

Pan Tabletka

Marcin

***

Czy byliście już na zdrownik.pl? Kto był ten pewnie odwiedzi go jeszcze nie raz, a kto nie był ten niech szybko nadrabia zaległości. Zdrownik.pl to moja nowa strona, gdzie zachwycam się tym, co z natury pochodzi:

• opowiadam o właściwościach, zastosowaniach, przeciwwskazaniach, interakcjach popularnych polskich roślin i przypraw
• dzielę się przepisami na pyszne i naturalne napary, odwary, mikstury i wiele innych
• sprzedaję unikatowe, autorskie zestawy przypraw.

***

A może zainteresują Cię też tematy:

• Czy cukier w syropach to złoooo?
• Prezent z apteki dla seniora? Vitotal czy Biovital, hm? Czy wiesz co wybrać?
• Co na trawienie – analiza i opinia

Źródła:

1. https://www.nik.gov.pl/aktualnosci/otylosc-i-nadwaga-u-dzieci-coraz-wiekszy-problem-coraz-mniej-skuteczne-dzialania.html (dostęp dnia: 21.12.2022)
2. https://www.nfz.gov.pl/aktualnosci/aktualnosci-centrali/otylosc-choroba-wagi-ciezkiej,7355.html (dostęp dnia: 21.12.2022)
3. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/obesity-and-overweight (dostęp dnia: 21.12.2022)
4. https://ourworldindata.org/obesity (dostęp dnia: 21.12.2022)
5. Suligowska, K., & Buczny, J. (2022). Obesity in Polish Children and Parents’ Perception of Their Children’s Weight Status: The Results of the SOPKARD-Junior Study. International journal of environmental research and public health, 19(8), 4433. https://doi.org/10.3390/ijerph19084433
6. Spreadbury I. (2012). Comparison with ancestral diets suggests dense acellular carbohydrates promote an inflammatory microbiota, and may be the primary dietary cause of leptin resistance and obesity. Diabetes, metabolic syndrome and obesity : targets and therapy, 5, 175–189. https://doi.org/10.2147/DMSO.S33473

O autorze

Marcin Korczyk

mgr farm. Marcin Korczyk - farmaceuta praktyk, twórca internetowy, key opinion leader, autor książki "Odporność. Czy Twoje dziecko może nie chorować?"
Absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego na wydziale farmaceutycznym. Po studiach pracował w aptece całodobowej w Nowym Sączu - i w trakcie pracy rozpoczął tworzenie bloga www.pantabletka.pl - zapisując odpowiedzi na najczęściej zadawane przez pacjentów pytania.

Od czasu złożenia bloga w 2015 roku - do dziś - blog stał się jednym z najbardziej rozpoznawalnych i opiniotwórczych portali z wiedzą o racjonalnym stosowaniu leków i suplementacji.