Drgawki gorączkowe u dziecka

Drgawki gorączkowe u dziecka pojawiają się przy wysokiej gorączce lub przy jej gwałtownym narastaniu. Sam napad drgawkowy wygląda bardzo niebezpiecznie, wywołując u rodziców panikę i strach o życie malucha. Na szczęście typowe drgawki gorączkowe mijają po kilku minutach i nie pozostawiają po sobie żadnych ubytków neurologicznych. Jak powstają drgawki gorączkowe? Jak wygląda napad drgawek i jak go odróżnić od dreszczy? Co robić w razie napadu drgawek gorączkowych?

***

Skąd się biorą drgawki gorączkowe u dzieci?

Drgawki gorączkowe spowodowane są nagłym wyładowaniem impulsów w układzie nerwowym, który u dzieci nie jest jeszcze w pełni dojrzały. Podczas podwyższonej temperatury ciała dochodzi do zmniejszenia ilości neuroprzekaźników hamujących (tzw. GABA) i zmniejszenia liczby ich receptorów. Z drugiej strony cytokiny, czyli substancje zapalne, działają na układ nerwowy pobudzająco. Zaburzenie tej równowagi skutkuje wyładowaniami w neuronach, czyli napadem drgawkowym.

***

U kogo występują drgawki gorączkowe?

Drgawki gorączkowe pojawiają się u 3-5% dzieci, częściej u chłopców, niż u dziewczynek. Obserwuje się je od 6. miesiąca do 5. roku życia. Często występują rodzinnie. 

U ponad połowy dzieci drgawki gorączkowe występują jednorazowo. Ryzyko, że taki napad powróci przy okazji innej choroby w przyszłości wynosi ok. 30-40%.

(⚠️chcesz lepiej ogarniać gorączki – sprawdź moją książkę/audiobooka „GORĄCZKA.przewodnik dla rodziców”.)

***

Jak wygląda napad drgawek?

Podczas napadu drgawek gorączkowych dochodzi do utraty przytomności i kontaktu z dzieckiem. Obserwuje się zarówno typowe drgania całego ciała, jak i jego zesztywnienie lub prężenie. Rzadko drgawki gorączkowe mają postać zasinienia lub ślinotoku.

***

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat sytuacji, które mogę Cię zaskoczyć podczas gorączki dziecka oraz nauczyć się, jak sobie w tych sytuacjach radzić? ⚠️chcesz lepiej ogarniać gorączki – sprawdź moją książkę/audiobooka „GORĄCZKA.przewodnik dla rodziców”.)

 

***

Rodzaje drgawek gorączkowych

Możemy wyróżnić kilka rodzajów drgawek towarzyszących gorączce. Przede wszystkim dzielimy je na proste, proste plus oraz złożone.

Drgawki gorączkowe proste i proste plus

Są to drgawki, które nie niosą ze sobą żadnych konsekwencji zdrowotnych i nie powodują ubytków neurologicznych. W ich przypadku nie ma zwiększonego ryzyka, że dziecko zachoruje na padaczkę w przyszłości.

Jakie są cechy drgawek prostych?

• Są to drgawki uogólnione – tzn. całe ciało drga;
• Napad trwa mniej niż 10 minut;
• Podczas jednego epizodu gorączkowego drgawki pojawiają się tylko jeden raz (nie powtarzają się w ciągu 24 h).

Jakie są cechy drgawek prostych plus?

• Są to drgawki uogólnione – tzn. całe ciało drga;
• Napad trwa mniej niż 10 minut;
• Podczas jednego epizodu gorączkowego drgawki powtarzają się (pojawiają się > 1 w ciągu 24 h).
• Brak objawów ogniskowych i zaburzeń świadomości pomiędzy kolejnymi napadami.

Po napadzie drgawek prostych nie trzeba wykonywać u dziecka żadnych badań diagnostycznych.

Drgawki gorączkowe złożone

Są to drgawki, które mogą pojawić się w przebiegu poważniejszych chorób, np. infekcji opon mózgowo-rdzeniowych. Taki napad zwiększa ryzyko wystąpienia padaczki w przyszłości. 

Jakie są cechy drgawek złożonych?

• Są to drgawki ogniskowe – nie dotyczą całego ciała, a np. tylko jednej kończyny lub połowy twarzy (zdarza się, że drga tylko kącik ust);
• Napad trwa ponad 10 minut;
• Możliwe są kolejne napady drgawek w trakcie jednego epizodu gorączkowego (mogą się powtórzyć w ciągu 24 h).

Drgawki gorączkowe złożone są wskazaniem do poszerzenia diagnostyki. Lekarz może zlecić wykonanie między innymi elektroencefalografii, punkcji lędźwiowej czy badania obrazowego mózgu, aby zdiagnozować ich przyczynę. Nie zwlekaj więc z zabraniem dziecka do lekarza.

***

Co robić w razie napadu drgawek gorączkowych?

Po pierwsze postaraj się zachować spokój i nie panikować. Nie zostawiaj dziecka samego!

1. Połóż swoje dziecko w bezpiecznym miejscu, na w miarę miękkim podłożu (takim, z którego nie może spaść i tak, żeby się nie poobijało). 
2. Ułóż je w pozycji na boku tak, aby mogło swobodnie oddychać.
3. Postaraj się sprawdzać na zegarku, ile trwa cały napad – jest to bardzo pomocna wskazówka dla lekarza badającego później Twoje dziecko.
4. Przez cały czas obserwuj malucha.
5. Możesz zmierzyć dziecku temperaturę i podać lek przeciwgorączkowy w czopku – nigdy nie wkładaj mu nic do ust podczas napadu!
6. Zwykle napad drgawek gorączkowych trwa ok. 2-3 min., lecz jeśli się przedłuża – zadzwoń po Pogotowie Ratunkowe! 

W każdym przypadku po pierwszym napadzie drgawkowym dziecko powinno być zbadane przez lekarza. Hospitalizację powinno się rozważyć przy napadzie złożonym oraz jeżeli mamy do czynienia z maluszkiem poniżej 18. miesiąca życia.

***

Co robić, aby zapobiec napadom drgawek gorączkowych?

Tak naprawdę trudno tu o złotą radę. Kiedyś sądzono, że wcześniejsze podanie leków przeciwgorączkowych może pomóc. Dziś już wiemy, że takie działanie nie zmniejsza ryzyka wystąpienia napadu drgawkowego.

Pamiętajmy, że drgawki gorączkowe nawracają przy kolejnych epizodach gorączki u 30-40% dzieci. Dlatego, jeśli pojawiły się w Waszym domu powinniście być zaopatrzeni przez zalecony przez lekarza specjalny lek – diazepam we wlewce doodbytniczej, który służy do przerwania napadu.

***

Drgawki gorączkowe u dzieci – podsumowanie

To był trudny, ale ważny temat. Ufam, że z tą wiedzą będziecie spokojniejsi – bo dowiedzieliście się, jak się zachować i jakie konkretne kroki podjąć, kiedy sytuacja będzie tego wymagała. Mam nadzieję, że to czujecie. 

🔥🔥🔥⚠️chcesz lepiej ogarniać gorączki – sprawdź moją książkę/audiobooka „GORĄCZKA.przewodnik dla rodziców”.)

***

Tymczasem trzymajcie się zdrowo i bezgorączkowo!

Serdeczności,

Pan Tabletka

Marcin

O autorze

Marcin Korczyk

mgr farm. Marcin Korczyk - farmaceuta praktyk, twórca internetowy, key opinion leader, autor książki "Odporność. Czy Twoje dziecko może nie chorować?"
Absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego na wydziale farmaceutycznym. Po studiach pracował w aptece całodobowej w Nowym Sączu - i w trakcie pracy rozpoczął tworzenie bloga www.pantabletka.pl - zapisując odpowiedzi na najczęściej zadawane przez pacjentów pytania.

Od czasu złożenia bloga w 2015 roku - do dziś - blog stał się jednym z najbardziej rozpoznawalnych i opiniotwórczych portali z wiedzą o racjonalnym stosowaniu leków i suplementacji.