Cynamon – czy wiesz, który jesz?

Cynamon to jedna z przypraw o najbardziej charakterystycznym zapachu. Jego słodko-ostry, korzenny aromat kojarzy nam się z Bożym Narodzeniem, ze słodyczami, pysznym ciastem i deserową kawą. A tymczasem cynamon także ma nam do zaoferowania coś więcej, niż tylko oddziaływanie na nasze zmysły – pozytywne, prozdrowotne działanie.

Rodzaje cynamonu

Potoczna nazwa ”cynamon” jest uproszczeniem oznaczającym korę cynamonową, pozyskiwaną z drzew i krzewów z rodzaju cynamonowiec. 

Surowcem zielarskim jest kora cynamonowca cejlońskiego (Cinnamomum verum, dawniej zeylanicum). To ona ma udokumentowane właściwości lecznicze.

Natomiast cynamon, który bardziej kojarzymy z naszej kuchni, pochodzi z innego gatunku – cynamonowca chińskiego (cassia). Choć oba to cynamony, to pod wieloma względami różnią się od siebie.

***

Który cynamon jest lepszy?

Między korą cynamonowca cejlońskiego a chińskiego jest kilka istotnych różnic. Nie oznacza to jednak, że musimy całkowicie zrezygnować z jednego na rzecz drugiego. Który jest lepszy? To zależy od perspektywy – czy patrzymy na cynamon jako przyprawę kulinarną, czy prozdrowotny składnik diety. Pozwól, że wyjaśnię.

Jak odróżnić cynamonu prawdziwego od cynamonu chińskiego?

Z perspektywy wyłącznie kulinarnej mamy tu do czynienia z dwoma zupełnie odrębnymi surowcami pod względem pochodzenia i wyglądu, ale także zapachu, smaku i aromatu.

Cynamon cassia

Laska cynamonu cassia to właśnie ta “bardziej znana”. Gdy pomyślimy “laska cynamonu” to jej obraz mamy przed oczami.

Ma dość ciemny, czerwonawy odcień brązu oraz zwija się w charakterystyczną “dwururkę”, która jest pusta w środku. Kora jest zbita i dość twarda – potrzeba sporo siły, żeby przełamać laskę na pół. 

Jeśli chodzi o smak i aromat, tu także trudno będzie znaleźć osobę, która nie wie, jak pachnie i smakuje cynamon cassia. Ten charakterystyczny, słodko-ostry aromat kojarzy się z grzańcem, świętami i zimowymi wypiekami. Warto zaznaczyć, że jest on na tyle silny, że mocne zaciągnięcie się zapachem sproszkowanego cynamonu cassia lub zjedzenie nawet odrobiny “w czystej postaci” jest wręcz nieprzyjemne. 

Cynamon cejloński

Z kolei cynamon prawdziwy ma jaśniejsze laski, często trochę grubsze, zwinięte w pojedynczą rurkę, jak cygaro. W przeciwieństwie do swojego brata nie jest pusty w środku – kora ma bardziej porowatą strukturę. Co więcej, jest bardziej miękki – dużo łatwiej go przełamać, czy też sproszkować. Ma też delikatniejszy, słodszy smak i zapach.

Cynamon cejloński i cynamon cassia. Widzicie różnicę?

Myślę, że teraz bez problemu poradzisz sobie z odróżnieniem jednego od drugiego 😊

Na chwilę obecną cynamon cassia jest zdecydowanie łatwiej dostępny w sklepach spożywczych, jest też o wiele tańszy od cejlońskiego. Ja jednak polecam Ci spróbować cejlońskiego, a najlepiej – mieć w kuchni oba. Jeśli nie uda Ci się znaleźć cynamonu cejlońskiego w Twojej okolicy, spróbuj u zaufanych dostawców internetowych lub w sklepach ze zdrową żywnością. 

***

A co z cynamonem sproszkowanym?

Teoretycznie nie powinno być różnicy w składzie i działaniu między całą laską cynamonu, a sproszkowaną korą. Ale to teoria, a jak jest w praktyce? Surowiec przeznaczony do sproszkowania może być gorszej jakości, taka forma umożliwia też dodawanie innych, niechcianych składników, niebędących cynamonem. Dopiero informacja od producenta powie nam, którą odmianę kupujemy. Dlatego jeśli masz możliwość – używaj laski cynamonu w całości.

Wiadomo jednak, że w wielu potrawach potrzebujemy cynamonu w proszku –  wtedy polecam kupować tę przyprawę w formie sproszkowanej – od różnych producentów i mając „nos i język za przewodnika” świadomie nauczyć się odróżniać surowce świeże, aromatyczne, od zwietrzałych i gorszej jakości.

***

Cynamon cassia a cejloński w perspektywie zdrowia 

Obydwa rodzaje cynamonu różnią się wyglądem, smakiem i aromatem, co wynika z nieco odmiennego składu olejku eterycznego.

Pierwszą z różnic jest zawartość eugenolu. Spotkamy go w głównej mierze w cynamonie cejlońskim – cynamon cassia zawiera jedynie śladowe ilości eugenolu. Dlaczego jest to tak istotne? To jedna z substancji czynnych odpowiadająca za antybiotyczne właściwości cynamonu, pomocne zwłaszcza w objawach przeziębienia.

Najistotniejsza z punktu widzenia zdrowia jest jednak różna zawartość kumaryn. W cynamonie cejlońskim znajdziemy niewielką ilość tych związków, w cynamonie cassia – relatywnie więcej. Kumaryny spożywane, ale w bardzo dużych ilościach i to przez długi czas, mogą zwiększać ryzyko wystąpienia chorób wątroby, a w niektórych przypadkach nawet nowotworów – pamiętajcie jednak, że to dawka czyni truciznę, więc przy “normalnym” stosowaniu w roli przyprawy nie mamy czego się obawiać.

Zdaję sobie sprawę, że to dużo informacji, dlatego zebrałem raz jeszcze najważniejsze różnice między cynamonem chińskim a cejlońskim w poniższej tabeli.

To jakie właściwości prozdrowotne ma cynamon?

Kora cynamonowa jest bogata w olejek eteryczny, zawierający w swoim składzie między innymi bisabolen, kamforę, eugenol, aldehyd cynamonowy. To właśnie olejek jest głównie odpowiedzialny za działanie cynamonu:

• antyseptyczne, przeciwbakteryjne, grzybostatyczne – cynamon, podobnie jak goździki można nazwać naturalnym antybiotykiem w pierwszych objawach przeziębienia oraz w zastosowaniu zewnętrznym;
• miejscowo rozgrzewające – głównie za sprawą kamfory, także w zastosowaniu zewnętrznym na skórę;
• usprawniające trawienie – świetnie sprawdzi się przy wzdęciach, lekkiej niestrawności, a także braku apetytu.

Powyższe właściwości charakteryzują zarówno cynamon cejloński, jak i cassia. Natomiast, według badań, cynamon cejloński może nam do zaoferować coś jeszcze – może on działać wspomagająco u osób cierpiących na cukrzycę typu II.

***

Przeciwwskazania do stosowania cynamonu

Na cynamon być uczulonym, dlatego warto, zwłaszcza wprowadzając go do diety dziecka, zacząć od możliwie najmniejszych ilości i poobserwować, czy nie pojawia się reakcja alergiczna. To samo dotyczy zastosowania zewnętrznego.

Cynamon nie jest też zalecany przy alergii na balsam peruwiański.

Cynamon cejloński – w postaci lasek i sproszkowany

Cynamon w ciąży

Niestety na chwilę obecną nie ma badań potwierdzających bezpieczeństwo stosowania cynamonu w trakcie ciąży, a także karmienia piersią.

Według niektórych źródeł częste spożywanie dużych ilości cynamonu w ciąży może zwiększać ryzyko skurczów macicy i poronienia. Ale wiadomo – dawka jest tutaj najistotniejsza. 

Cynamon u dzieci

Podobnie jak w przypadku ciąży i laktacji, nie ma badań dotyczących bezpieczeństwa stosowania cynamonu u dzieci. Z tego powodu możemy się spotkać z zapisami, że cynamonu nie powinniśmy stosować u dzieci poniżej 18 roku życia.

Myślę, że w tym przypadku warto skorzystać ze zdrowego rozsądku. Przecież nikt z nas nigdy nie odmówił naszemu dziecku szarlotki, a przecież nie ma dobrej szarlotki bez cynamonu. Pamiętajmy, że co innego stosować dany surowiec jako przyprawa w naszej kuchni, a co innego stosować przetwory w celach zdrowotnych.

***

Trzymajcie się,

Pan Tabletka

Marcin

Chcesz w naturalny sposób zadbać o zdrowie i odporność siebie i swojej rodziny? Zachęcam Cię do sięgnięcia po Zdrownik, czyli książkę pełną merytorycznej wiedzy i praktycznych przepisów. Zdrownik możesz kupić tutaj: https://kursydlarodzicow.pl/sklep/ – kliknij w zdjęcie 🙂

Bibliografia

1. Committee on Herbal Medicinal Products (HMPC): Community herbal monograph on Cinnamomum verum J.S. Presl, cortex  European Medicines Agency, 2011.
2. Gruenwald J., Freder J., Armbruester N. Cinnamon and Health. Critical Reviews in Food Science and Nutrition, 2010, 50(9), 822–834.
3. Kohlmünzer S.: Farmakognozja podręcznik dla studentów farmacji. Wydanie V unowocześnione. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 1998, 207, 588.
4. Ranasinghe P., Pigera S., Premakumara G. S., Galappaththy P., Constantine G. R., Katulanda P. Medicinal properties of “true” cinnamon (Cinnamomum zeylanicum): a systematic review. BMC Complementary and Alternative Medicine, 2013, 13(1).
5. Redakcja Aptekarza Polskiego.: Cynamon – więcej niż przyprawa. Aptekarz Polski, 2011, 64/42. (dostęp dnia: 20.02.2022) 
6. Sharma S., Mandal A., Kant R., Jachak S., Jagzape M., Is Cinnamon Efficacious for Glycaemic Control in Type-2 Diabetes Mellitus? Journal of Pakistan Medical Association, 2020, 70(11), 2065-2069.
7. Szaciłło K., Szaciłło M.: Przyprawy, które leczą. Wydawnictwo Zwierciadło, 2018, 86-89.
8. World Health Organization: Cortex Cinnamomi. WHO Monographs on Selected Medicinal Plants, 1999, (1), 95-104.

O autorze

Marcin Korczyk

mgr farm. Marcin Korczyk - farmaceuta praktyk, twórca internetowy, key opinion leader, autor książki "Odporność. Czy Twoje dziecko może nie chorować?"
Absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego na wydziale farmaceutycznym. Po studiach pracował w aptece całodobowej w Nowym Sączu - i w trakcie pracy rozpoczął tworzenie bloga www.pantabletka.pl - zapisując odpowiedzi na najczęściej zadawane przez pacjentów pytania.

Od czasu złożenia bloga w 2015 roku - do dziś - blog stał się jednym z najbardziej rozpoznawalnych i opiniotwórczych portali z wiedzą o racjonalnym stosowaniu leków i suplementacji.